Read Aghem Lumà 11 Bible Online

Lumà 11 - Aghem bible

Lumà 11

¹M̀ bvʉ enyəa, à lò enyəa Zə̀ kə ghî a wə̄n a tue màʼa nù a? Ɛ̂ŋgaŋ dzə̂! Ghuūghùe waŋā, Ǹ lo ghùw wə Ezə̀lɛ̂, Ǹ sə an tigh kə Abə̀làhâm aŋ kèndughu kə Bɛndzàmɛ̂n.

²Zə̀ kə̀ kâ ghì a wə̄n ghəla kə fə̀ ki shiāa to mbī e kaʼā tsughu tue màʼà dzə̀, ŋkāa ghɛ kwo yo fəgha kə̀là mwàʼsò kə Kəzə̀ kə̀ dzaā kuu ndùw Elaedzà a, aŋghəa ù fə̀ dîi tsû u wə̄n wo a te â Zə̀ kò kùu ndùw ghì ghə Ezə̀lɛ̂? Ù n dzâa tsùghu enyəa,

³“Wo Mughu ù te, ghe ŋ ghǐishʉ̀ghà ghə̀a ghò a dzə̀m wi màʼà mɛ̀ʼɛ̀, ghe yia sâʼ maʼà kaāŋ tsəghà sughò kəŋ zə̀ghà zo. À èzəŋ bɔɔm dòʼò doʼò kò sə e kətuw zaŋa e mɔ̀ʼ, ghe bùʼù kə̀ŋo sùghò enyəa to tuw kaŋa kə mô tsughuū nyə.”

⁴Zə̀ kə̀ ŋ kuuwn bɛ̀lɛ̀ nduw wə̄n enyəa, “Kam tə aghì tə̀ lo fɛ alo enaʼ sə̀ghàmbəgha Ǹ tɔʼn naŋa enyəa à lò ghî ghaŋa, mò ghùw u te u mɔ̀ʼ kaam təm kòʼ tsə̀ghà dzə̌ ŋguʼ to fɛ alo enaʼ a vʉà zə̀ kə agha kəla ghe tɔŋlo enyəa à lo Bâal.”[4]

⁵À lò sugho ghəa e mɔʼɔ zo ezə̄ŋ, Dzûu tə̀ li tə lo nû mò a mo shiāa kɔʼ Kəzə̀ an dzɔ̀ e wən enyəa ghe e lo ghî a wə̄n gho.

⁶Zə̀ kə mô ghee shiāa kɔʼ an dzɔ̀ e wə̄n, à fə̀ yo dzə am fwàʼ kə̀ li ko ghùw u ghee fwâʼ tsughu. Abugho a mô nîi nduw enyəa à lǒ bòʼ fwàʼ kə̀ li ko, to dzɔ̂ e Kəzə̀ è mô kì yo daʼa ko.

⁷A êzəŋ e lo to a e dzâa tsughu êndūghō? Ghî ghə Ezə̀lɛ̂ a ka fə kele dzə̀ fəgha kəla ghe fə̀ kəŋo tsəgha ghè kò. À fə̀ lo ko sə fə aghì fə̀là Zə̀ kə fə̀ shìaa kɔʼ. Ghî a li ghən a dzə̀m ŋ kuuwn tughuso naŋa tsughu fêŋ te ghee enyəa ghe zuuw yo fəgha kə̀là Zə̀ kə̀ tɔɔŋ ghee a te.

⁸E lo nû am mwàʼsò kə Kəzə̀ enyəa, “Zə̀ kə fə̀ tughuso naŋa tsughu fə̂ŋ tə ghee, làʼsò nàŋa tsughu sùghò moʼnlò e ghee, alebùghò tâa wô an tsuʼ fə nɛ fə̄n ghùw ù te u mɔ̀ʼ buʼ yò alekòʼòkɛlɛ ŋkāa alezuūwkɛlɛ̂ ghəa è li zo.”

⁹Dɛvìd vʉ̀a ù dzɛ̀ sugho enyəa, “Ǹ ləghaa enyəa to luʼu kəla ghɛ̀ zəā zə ko a te doʼò tsughu fətə̀ma alekwu ghɛ a te, ke e lo sugho tia e utwaʼ zəla ghɛ̀ kê tâaŋ bvʉā a te, kə e ke lo sugho luʼu kəla ghe kê fɔeso ghɛ a te.

¹⁰To ghe mô fôsò naŋa sə a ghee gho aŋghəa ghe yo alekòʼò kɛlɛ̂ ghəa è li zo. To kwəla kə e lo alesə̄ ghùw ù te an dzəm aŋ ghù fala zo.”

¹¹M̀ bvʉ enyəa, à lǒ mò Dzûu tə̌ fə̀ taāŋ kɔʼ alebvʉ̀a doʼo təla tsughu alo kə lùʼu kə mɔ̀ʼ à? E yo dzə ezə̀. À fə̀ lo bòʼ ghe fə̀ ghəəŋ tsughu ebo, zə lo e ghee ghəa à zəa a kətuw a bughò mɔ̂m Toʼò zò, aleghəŋlo enyəa Dzûu tə̀ è ki ghòʼ ko a zəŋò ghee.

¹²Bo e Tə̀dzûu è nîi wò bughuso è nêe nē zo â Tòʼò zò e dzə̀m. Yìa à lo dzɔ̀ â Tòʼò zò aŋghəa Dzûu tə fə̀ lɛɛ̄ kôom tsughu alezuūwkɛlɛ fəgha kə̀là Zə̀ kə̀ ləghaa ghe kò. Dzɔ̀ mò so yia boʼò lò ênzə̂n a, abugho Tə̀dzûu tə̀ dzə̀m mò təma dzəə̄ŋ ndûw ghî ghəla ghe ki alezə kətuw a?

¹³Ŋ̀ ghəa ghən fɛ êzəŋ kə̂aa wò â ghɛ̀ a Toʼò zò, aŋghəa à naām lô dzə̂ mugho ghùw wəla ghe tum wo enyəa ù bùghò naʼà làbəlà è Kə̀zə̀ zən â ghɛ̀. Ǹ nî tsùghù enyəa fwàʼ kə̀là Zə̀ kə̀ fughu â mùghò lô fwàʼ səŋò kò.

¹⁴Zə enyə lò enyəa waazə̂ ghaŋa tɔɔŋ Tə̀dzûu lô kpaʼa ghoʼò ghəa a te gho, to ghəa a te a ghəŋlo ghee a li a zə kətuw.

¹⁵Nəghā zəla Zə̀ kə fə̀ tue maʼà tsughu Dzûu tò, kə n nì kaaŋ wò ghì a li ghən am mbī enyəa ghe bughò doʼò ghì a wə̄n. E kê bòʼò lò ênzə̂n abugho Zə̀ kə kôom nî nyə wô Dzûu tò ebàm a? To e bɔɔ̄m doʼò ko tò ghùw ù kpǔuw lô zôom nughùn wô alo evʉ̄.

¹⁶Tɔŋlo enyəa abugho a ko sə kɔʼ ghe e kəbɛ e sʉèsʉ zò fùghù ndùw â Zə̀ kò tò kefughu, a fi lo enyəa à tɔ̀e è kə̀bɛ è te e dzə̀m à kǐ wə̄n. Mò à lò enyəa à lò ghaŋ tə fəkàʼ a fughu nduw a Zə̀ kò tò kefughu, à fi lo enyəa à kwèe tə te to tə dzə̀m à kì sugho wə̄n.

¹⁷A nî tsughu enyəa ghe bvuʼn nùghù tsùghù kwèe tə̀ li to aŋ kàʼ fə̀ Olèf fə enaʼ fo, ghe yia ndûw nîi wò kwèe kò aŋ kàʼ fə Olèf fə ŋgwən fo, bùghò nyùŋ naŋa nyə̀ wò aŋ kàʼ fə Olèf fə enaʼ fən. Ghɛ̀ Toʼò è lo tò kwêe kə kàʼ fə Olèf fə ŋgwən fo, ghɛ̀ yia mùghù mughu zəla Zə̀ kè ləghaa êzə̄ŋ, zəla Dzûu tə̀ fə̀ mughù tsəgha.

¹⁸E kwo ko ghɛ̀ lô kɔʼso dzə mbòʼ tò enyəa ghɛ̀ tsəghàsə̌ kwèe tən to. Ghɛ̀ tsô lò ko kəkwèe, à ka nùghù dzə̀ ghɛ kwu kele tə̀ghaŋ, à lò təghaŋ tə kwu kele ghɛ.

¹⁹Ghɛ̀ kê lo nû alebəla dzaā tsùghuu enyəa, “Ghe fə̀ bvuʼn maʼa tsughu nû kwèe tən to alefughu kəbûʼ enyəa ghe nyuŋù naŋa nyəa nduw sɛ̀ aŋ kàʼ fə̀ te fo.”

²⁰E lo nû èsəŋò, ghe ka fə boo fùghù dzə̀ â Zə̀ kò, zə̀ lò e ghee ghe fə̀ bvuʼn maʼà sə tsughu wo ghee. Ghɛ̌ yia kuuwn nyɔ̂ʼ ti bòʼ ghɛ̀ fə̀ boo fughu à Zə̀ kò. Ghùw wɛʼɛ ki dzə yo alekɔʼso kaaŋ mbòʼ tò aŋ ghəa a te gho, ghɛ̀ laam ki aleghomlo aŋ ghəa zəla e lo alesə̄.

²¹Zə̀ kə̀ ka fə zə̀ghà dzə̀ Dzûu təla tə fə̀ tso biso lô ghî a wə̄n gho mò kə kâ fɔ̀eso; e ghomlō nlò, tɔŋlo enyəa kə lo zə̀ghàan sùghò yò ghɛ mò kə kà ghɛ̀ fɔeso.

²²Kòʼ nlò dzɔ̂ e Kə zə̀ zo àsùghò aŋghəa kə ŋgɛlɛ a te: Zə̀ kə̀ kwo sugho alefɔeso ghì ghəla ghe lo mo ghe ŋ ghəəŋ bonlo. Dzɔ̂ è Kəzə̀ zə e kuuwn lo â ghɛ̀ abugho ghɛ̀ ghəəŋ dzə̂ ghəa ghəlà kə leghāa enyə ghɛ̀ e ghəŋlo, buw èzə̀, Zə̀ kə lo alefàa maʼà səa tsughu wô ghɛ̀ tǒ kwèe kə fəkàʼ.

²³Zə e lô sugho enyəa abugho Dzûu tə̀ fə̂n wô ghùe zo kòom boo fughu ndùw â Zə̀ kò, Zə̀ kə̀ lo sugho nû alokòom nî nyuŋù nyəaa wô ghe ebàm, tɔŋlo enyəa kə ki nû daʼa ko aleghəŋlo ezə̀.

²⁴Ghɛ̀ a Toʼò zo, ghɛ̀ lo tò kwèe kə kàʼ fə Olèf fə ŋgwən fo. Abugho Zə̀ kə̀ fə̀ lo alenìi nyə̄aa wô ghɛ̀, ghɛ̀ ghəla ghɛ̌ fə̀ bûʼ kwo tsəghà yo wə̄n, mo e tugho nù alekòʼ kwèe kə kàʼ fə Olèf fə ŋgwən fo kə noo sə kɔʼ a zəŋò kâʼ fə Olèf fə enaʼ fo. E lò alekuūwn tughuu tsəghà ênzə̂n Zə̀ kò alekòom nîi enyəa wô Dzûu təla tə fə̀ bûʼ ki lo tsəghà ghî a wə̄n gho a?

²⁵Waazə̂ ghaŋa gho, səŋò è li e lo nû e nân doʼō Ǹ ləghaa enyəa ghɛ̀ kele tsughu, e lo ghəə̄ŋ tsughu ghɛ, ghɛ̀ è kɔʼso yo ghue zo enyəa ghɛ tɔɔ nù. Nû tuw kə̀ tughuu kəla ghî ghə Ezə̀lɛ̂ à ki yò dzə̂ ghəa è doʼn təla zo, à tsò zə̀ghàa tsughu ko Kəzə̀ enyəa zə e lo êzə̀, to kə kele kə̀bùʼ alenìi nyəa wô Toʼò zəla kə ki alenìi nyəa wô.

²⁶À ke lò an dziī e mɔ̀ʼɔ̀ zən ghî ghə Ezə̀lɛ̂ a dzə̀m a kê zəā tuw ko a te. Nu ghe tɔm naŋa am mwàʼsò kə Kəzə̀ enyəa, “Bəghambī lo səa kɔʼɔ̄ an naʼ e Zayòn[5]: Ù kè ghəŋlo ghî ghə Ezə̀lɛ̂ a dzə̀m a kê tiī maʼà ghəa a ghee à biigh gho.

²⁷Zə̀ kə̀ n dzɛ̀ enyəa, ‘Mən lǒ kàa məla Ǹ lo zəa kɔʼɔ ghàʼ a ghee abugho Ǹ lo nî nughù kɔʼ bôo tə ghee to.’ ”

²⁸Dzûu tə̀ tuu màʼn làbəlà è dzùŋ, ghe yia lô ghî a kətuw a Kəzə̀ ghò, bòʼ ghɛ̀ a Toʼò zò; ghe yia naām lô fən a wə̄n bòʼ ù mǒ ghee shîaa kɔʼ nû, chia kə naām ləghaa ghee bòʼ ləgha zəla kə mò ki â ghê tsele a tsele a ghee.

²⁹Tɔŋlo enyəa Zə̀ kə̀ kôom kǔuwn tsə̀ghà yǒ fə̀ŋ e wə̄n abugho kə tsɔʼ kɔʼ ghùw, kə kôom nìi nùghùun sùghò yò namso kəla kə mò fughu â ghùw u te.

³⁰Ghɛ̀ a Toʼò zo, ghɛ̀ mò zuuw tsəgha yo â Zə̀ kò, chia kə naam dêe ko ghɛ â se è kwuso zo, bòʼ enyəa ghî ghə Ezə̀lɛ̂ a fə̀ tuu alezuw â wə̄n.

³¹Ghî ghə Ezə̀lɛ̂ yia a kôʼ tsughu se è kwuso zəla Zə̀ kə mò dê tsughu â ghɛ̀ a Toʼò zò, ghe yia kaʼ tsughu aletughu â tuw wo, aleghəŋlo enyəa Zə̀ kə̀ dêe wô sugho se è kwuso e te zo a zəŋò ghee.

³²Tɔŋlo enyəa à zə̀ghà tsùghù Kəzə̀ enyəa aghî a dzə̀m ghə̀ e tughuu â tuw ko, to kə e lo aledè se e wə̄n è kwuso zo a zəŋò ghì ghò a dzə̀m.

³³Kòʼ nlò kum e Kəzə̀ zò a! Kòʼ nlò tɔ u wə̄n ù ne wo àsùghò tɔ e wə̄n zo! Ghùw ù lì yo dzə̂ ù lò aletesô dzì zəla Zə̀ kə̀ ghəəŋ ghəa wə̄n gho a te, àsùghò fəgha kə̀là kə ghəŋlo enyəa Zə̀ kə̀ e ghəŋlo êzə̀.

³⁴Tɔŋlo enyəa ghe tɔm naŋa am Mwàʼsò kə Kəzə̀ enyəa, “Ghùw yò dzə̂ alekwo ghəa zəla Zə̀ kə̀ moʼnlò am fə̂ŋ wə̄n. Ŋkāa enyəa, Ghùw wəla ù lǒ tò ù e fughu etsʉ̂ â Zə̀ kò alo ndughoo?

³⁵Ŋkāa enyəa, À fə̀ fəgha ko â Mughu ù te fɔlɔ fughu koʼ dzə ndugho, enyəa Mughu ù te e ke lo tsəā tsəghà wô ebàm a?”

³⁶Nu, à mò fʉgha wo u dzə̀m gbən wo Wə̄n. Fʉgha wə̀n u dzə̀m vʉa u lo an daʼa kə wə̄n, àsùghò â wə̄n: Sɛ̀ ki alefughuu Zə̀ kò â kɔʼso məla ŋ kè mîan koʼò yo. Zə e lo ko êzə̀.