Read Babanki Shwèʼ 7 Bible Online

Shwèʼ 7 - Babanki bible

Shwèʼ 7

¹Kətʉ kə tʉtʉ və pfèm və ngə̀ŋ Nyìngòŋ bèm à Stifèn la, “Nyʉ̀ venə a və gàʼà byìʼì wù lə̀ dìʼ nəmwèʼè lo?”

²Stifèn gàʼ la, “Vətìʼ vwomə nə̀ vəlèmə̀ vwomə, ghə̀ŋ zhʉtə a! Nyìngòŋ yì a ghə̀ kiʼi bayn ə ghoʼghə mvi à Ablaham, tìʼ vəghəŋ mbì, a tʉʼ a ghə̀ mbu tsi a loʼ Mesobotamiyà mibu ghə̀ sə lu ədyʉ̀ ntsi a ntə̀ʼ Halan,

³ə̀ gàʼ à wen la, ‘ghʉsə loʼ wu nə̀ ngwaʼ ə ngə̀ŋ ə̀ wù ə dyʉ̀ a loʼ yì a mà ne dìʼ à wù.’

⁴Ablaham mù ghʉ̀sə loʼ Chaldins ayi ə̀ dyʉ̀ sə tsi a Halan. Tìʼ wen lù pfʉ, Nyìngòŋ nè, ghə̀ lù vì sə tsi a kəshi ghèn a ghə̀ŋ ə tsi tsu luwèn lə̀.

⁵Nyìngòŋ nko kù no tò fəshitə̀ fə nse kèn a wen la andìʼ kə wen kə, alì ghʉ̀ la yì lu ku kəshi kə nse akì à wen, la à nkiʼ wen wenə̀ ngwaʼ ngə̀ŋ wen. Nyìngòŋ nsə ghʉ̀ kənyʉ̀ akì, Ablaham bu diʼ kèn la ghə̀ tɨmə̀ kiʼi wàyn.

⁶Nyìngòŋ ngàʼa à wen la, Ngwaʼa ngə̀ŋ wù lu tsi a loʼ kətɨm a tì ngwʉ̀ʼ ghɨ̀ kàʼ, viʼi loʼ a vyi ne vəwenə shwèʼè a nə̀ kòsə, a tì zhʉ̀ aghèn və be nyàblə̀ nə̀ vəwenə.

⁷Mà lu ku ngəʼ à viʼi loʼ a vyi. Fà yì a bàm, ngwàʼa ngə̀ŋ wù ayì fʉ ə̀ vì ngumlə̀ mò a kəshi a ghèn.

⁸Nyìngòŋ nghʉ̀ a li bè zhɨ məkàyn wenə̀ Ablaham la və diʼ mbwi no wàyn ko a ngwàʼ ngə̀ŋ Ablaham, və shɨ̀tə ndyə̀ wen a nə̀ nchwi ə dìʼ la wenə ngwaʼ ngə̀ŋ wen byɨmə li məkàyn a mèn. Ablaham lù bwì Izìk, à sə ndiʼ a mətsi fwomə, ghə̀ shɨ̀tə̀ ndyə̀ wen. Izìk bè lù nè tò ndə̀ŋndəŋ à wàyn wen ə Jàkob. Jàkob lù nè tò ndə̀ŋndəŋ à vunə wen vi njʉ̀sə̀ bò andiʼì vətìʼ və vəghəŋ və mbì.

⁹“Zhʉ tsenghə kuʼ ə̀ kwʉ̀ʼ, vətìʼ vəghəŋ və mbì vi sə ghə̀ʼə̀ lèmə̀ vəwenə, Josèf, ə̀ bàʼlə wen la ghə̀ dyʉ̀ nshwèʼè kəkòs a Ijìb alì Nyìngòŋ sə tùʼmə̀ nə̀ wen

¹⁰ə̀ shìsə̀ wen fà wen a tì ngəʼsə no sətsèm. Josèf lù tɨ̀mə a shɨ fòyn Felòh a ghə̀ nsoʼo loʼ Ijìb, Nyìngòŋ ku tof kaynəghə à wen ə̀ nè la fòyn a ghèn nkoŋə̀ wen. Felòh yen a lì nè Josèf sə diʼ kətʉ kə mbʉ̀ʼ a loʼ ayì be tùʼmə̀ no nə̀ gho a ghə̀ ndiʼì à wen a ntuʼ.

¹¹Jɨ̀ŋ lù ku loʼo Ijìb wenə̀ loʼo Kanà no tsèm ə̀ vì nə̀ ngəʼsə no sə ghoʼo. Vətìʼ və vəghəŋ və mbì vi nko bè kìʼ no kəfo əzhɨ.

¹²Jàkob nè zhʉ̀ la fozhɨvə diʼ a Ijìb ə̀ tɨ̀m vətìʼ və vəghəŋ vi andìʼ vunə wen la vəwenə dyʉ̀ tsu.

¹³Vəwenə dyʉ̀, nè bè sə bwènə̀ dyʉ̀, Josèf dìʼ wenə wen à vəwenə, be dìʼ vəwenə à fòyn Ijìb, Fòyn ayì mù sə kɨ viʼi ngwàʼ ngə̀ŋ Josèf.

¹⁴Josèf mù tɨ̀m ntɨm à Jàkob a ndiʼi tìʼ wen, la ghə̀ vi a loʼ Ijìb wenə̀ viʼi ngwàʼa ngə̀ŋ wen no vətsèm. Vəwenə no vətsèm ndìʼ njʉ̀sə̀ tàyn a məwum sòmbo.

¹⁵Jàkob nə̀ zhʉ̀ kənyʉ̀ akì lù dyʉ̀ a Ijìb wenə̀ ngwàʼa ngə̀ŋ wen no tsèm. Vəwenə lù kaʼà pfʉkə tò tsu.

¹⁶Və lù bwènə̀ vì nə̀ mpfʉ vəwenə ə̀ bvɨ̀mə̀ a ntə̀ʼ Shekèm a sè tsenghə a Ablaham nlù zèn fà vunə Hamol.

¹⁷“A mù sə ndiʼ ando zhʉ kənyʉ̀ kì a Nyìngòŋ nghʉ̀ wenə̀ Ablaham nsə boʼsə vì, viʼi vəghəŋ a Ijìb sə diʼ mu və bè kwi nkwʉʼsə no mwèʼmwèʼ mwiʼi.

¹⁸Tʉʼ tsenghə vì kwʉ̀ʼ, fòyn kədyàŋ kuʼ ə̀ sə soʼo Ijìb, ko ghə̀ lu nkɨ Josèf.

¹⁹Fòyn a ghèn lobtə viʼi vəghəŋ, nyàblə̀ nə̀ vətìʼ və vəghəŋ və mbì no ŋàŋ nè la vəwenə nshìsə̀ vunə və bwaʼvə vəwenə ghʉ a kəbəŋ ndi və mpfʉkə̀.

²⁰Andìʼ a mətsì ayì a və mbwì Mosìs. Ghə̀ sə diʼ vəsàŋ vətaʼ, kwi tò a ngə̀ŋ tìʼ wen. Ghə̀ mbu no nànto ashɨ Nyìngòŋ.

²¹A nè sə ndiʼ ando və nshisə̀ Mosìs ə̀ ghʉ̀ a kəbəŋ, wàyn wùwì fòyn Ijìb tsen lyɨ wen a nə̀ wàyn wen sə kwisə wen.

²²Ghə̀ ziʼi Mosìs, ghə̀ sə kiʼ tof viʼi Ijìb no tsèm, Mosìs kwi sə diʼ no wu ghoʼo a nyʉ̀ a ghə̀ ngàʼà be nè.

²³“Mosìs nè kwi ə̀ zaʼa ngwʉʼ məwum nkàʼ, ə̀ ghʉ̀ la yì a dyʉ̀ ghantə vəlèmə̀ və wen, viʼi Islel.

²⁴Ghə̀ dyʉ̀ a lì ə̀ yèn ando wù Ijìb tsen ə nyàblə̀ nə̀ lèmə̀ wen tsen wù Islel. Ghə̀ dyʉ̀ gyàmtə̀ wen, ə ghòm zhwì wù Ijìb ayì.

²⁵(Ando ghə̀ nè a lì, ghə̀ ə kwòʼtə̀ la viʼi wen a yen ə kɨ la Nyìngòŋ nè li la à bwòŋsə yi bwòŋsə vəwenə, alì ko vəwenə lù ə̀ kɨ.)

²⁶Tʉʼ tsenghə, Mosìs yèn ando viʼi Islel vəbò nsoynə, ghə̀ dyʉ̀ sə tàŋkə̀ ə shɨ̀tə mbwaʼmə̀ à vəwenə a ntìntìn ə̀ bèm à vəwenə la, ‘Ghə̀ŋ diʼ vəlèmə̀, ə sə nyàblə̀ nə̀ təwen təŋtə alə byìʼì ghò?’

²⁷Wìʼ yì a ghə̀ nyàblə̀ nə̀ wutsen lì bòŋsə̀ tèntə Mosìs, ə bèm à wen la, ‘A ghʉ̀ ndò nghʉ wù la wù nsoʼo yès a?

²⁸Wù bè kəŋə ə zhwi mo tò ndə̀ŋndəŋ ando wù tə zhwì wù Ijìb yì zòyn yì mu?’

²⁹Ando Mosìs nzhʉ kənyʉ̀ a kènkə no a zhʉ̀ kò, nyɨŋ fà loʼ ayì ə dyʉ̀ sə tsi a loʼ Midìyàn, andiʼì loʼ kətɨm, wenə̀ wì wen ə̀ bwì vu lʉmə vəbò tsu.

³⁰“A sə ndiʼ a bàmə ngwʉʼ məwum nkàʼ, ntsɨ̀ŋ ngə̀ŋ Nyìngòŋ vì à wen a nse zɨm, a mbyɨ̀ pfèn Sinyà. Ghə̀ mvi a tì lwaŋ ə zhìʼ, a və mbolə a kwi fəkoʼ.

³¹Mosìs yen a lì sə diʼ nə̀ kaynə mù sə dyʉ̀ ə lye la à chò ghò lo. Ghə̀ sə mboʼsə̀ dyʉ̀ tsu ə zhʉ̀ gɨ̀ Nyìngòŋ, ghə̀ gàʼ la,

³²‘Mà dìʼ Nyìngòŋ yì a vətìʼ vəŋə və mbì, a ndiʼì Ablaham nə̀ Izìk nə̀ Jàkob nlù sə̀ ghoʼsə̀.’ Mosìs zhʉ̀ a lì, fàyn ghaʼa wen, kò ghə̀ be mwòmsə̀ la ghə̀ ki.

³³Bobo Nyìngòŋ gàʼ à wen la, ‘Tsuʼtə gwʉsə shyə̀sə fà wù aghʉ byìʼàndo kəshi kì a wù ti tsu lì dìʼ kəshi kə ŋwoʼəkə.

³⁴Mà yen li ə̀ myetə ngəʼ yì a viʼi Ijìb ə ku à viʼi vwomə. Ma zhʉ li dì vəwenə mu nshiʼi mvì ə bwòŋsə̀ vəwenə. Vi! ma tɨm wù luwèn ə wu bwenə ə̀ dyʉ̀ a Ijìb.’”

³⁵Stifèn gàʼ a lì be gàʼ la, “Mosìs aghèn ndìʼ wìʼ yì a viʼi Islel nlù tènsə sə bèmə̀ à wen la, ‘A ghʉ̀ ndò nghʉ wù la wù nsoʼo yès a?’ Adìʼ wen a Nyìngòŋ ntɨmə̀ la ghə̀ soʼ viʼi bè bwòŋsə vəwenə. Nyìngòŋ ntɨmə ntsɨ̀ŋ ngə̀ŋ wen la ghə̀ vi ə̀ shə̀ʼtə̀ ntɨm aghèn à Mosìs a fəkòʼ yì a zhìʼ mbolə̀ tsu lì.

³⁶Ghə̀ nè nyʉ̀ kaynəvə bè dìʼ chwitə fàynsə və vi a və dìʼì kədyòʼ kə Nyìngòŋ a Ijìb ə̀ lyɨ̀ viʼi Islel ə̀ fʉ̀ nə̀ vəwenə fà stu. Ghə̀ be ne nyʉ̀ kanəvə a Mù mə ghoʼmə̀ mə Mbomə̀, be nè nyʉ̀ kanəvə a nse zɨm a ngwʉ̀ʼ məwum nkàʼ.

³⁷Mosìs à aghèn dìʼ wìʼ yì a ghə̀ nlù gàʼ à viʼi Islel la, ‘Nyìngòŋ lu tsuʼ wìʼ ə ghə̀ ndiʼ nshə̀ʼtə̀ ghoʼo fà ghə̀ŋ a ntìntìn ə tɨm à ghə̀ŋ ndə̀ŋndəŋ ando ghə̀ tɨ̀m mo. A lu ndiʼ wìʼ mu və tsuʼ tò fà ghə̀ŋ a ngwaʼa ngə̀ŋ.’

³⁸A bè dìʼ tò wen a ghə̀ ndiʼì we vu Islel ando vəwenə ntsèntə̀ a nse zɨm. Ghə̀ ndìʼ tsu wenə̀ vətìʼ və vəghəŋ və mbì bènə̀ ntsɨ̀ŋ ngə̀ŋ Nyìngòŋ yì a ghə̀ ə gàʼ à wen a pfèn Sinyà ə̀ kù təsoʼ tìtə la ghə̀ ku à vəghəŋ.

³⁹“Vətìʼ və vəghəŋ və mbì bòŋsə̀ tyèn la vəwenə ko a zhʉ fà wen ə̀ tèntə wen ə̀ ghʉ̀ a shyə mbyɨ̀ mù sə kə ə bwènə̀ dyʉ̀ a Ijìb,

⁴⁰mù gàʼ à Alòyn la, ‘Shɨ̀tə vənyìngòŋ vətsenvə à vəghəŋ və ndyʉ̀ à vəghəŋ a mbì. Yès ko kɨ̀ la à chò gho nə̀ Mosìs yì a ghə̀ tə lyɨ̀ vəghəŋ ə̀ fʉ̀ nə̀ vəghəŋ fà loʼ Ijìb.’

⁴¹Vəwenə mù shɨ̀tə fənyo a mətsi ayì, fə fʉsə̀ tò wè nyàm mbuluʼ, sə ku kəku à fəwenfə, be saŋlə no nànto byìʼì kəfo akì a vəwenə nshɨ̀tə̀ nə̀ avu vəwenə lì.

⁴²Nyìngòŋ bwèn dzèm à vəwenə ə̀ ghʉsə la vəwenə ngumlə̀ mədzɨ̀ŋ mə̀ kàŋ tanə Nyìngòŋ vəwenə ando və nyòʼò a ŋwàʼlə̀ nshə̀ʼtə̀ sə ghoʼkəsə la, ‘Viʼi Islel, gàʼà kò ghə̀ŋ ə kɨ la, a ko tə ndiʼ a mò a ghə̀ŋ tə nshyə nyamsə, ku kəku tsu andiʼ à mò à tì ngwʉ̀ʼ sèn məwum nkàʼ ando ghə̀ŋ ntsi a nse zɨm?

⁴³Ghə̀ŋ tə ə̀ mbòŋsə̀ byèʼè chò tò nə̀ fəngə̀ŋ fə Molek bènə̀ fəngə̀ŋ fə fədzɨ̀ŋ fì a və ndzàŋə̀ nə̀ Lephan lì, a diʼ tò mənyo a ghə̀ŋ shɨtə̀, sə gumlə lo?. Byìʼì alə̀ ma nè la, və dzɨ̀mə̀ shìsə̀ ghə̀ŋ fà loʼ a shèn, ghə̀ŋ dyʉ̀ ə̀ chò no loʼ Babilòyn.’

⁴⁴“Vətìʼ və vəghəŋ və mbì nkìʼ fəngə̀ŋ fətsenfə, fə dìʼì la Nyìngòŋ ndìʼ a vəghəŋ a ntìntìn a nse zɨm. Və nlù bwòm fəngə̀ŋ afì tsu tò a ji yì a Nyìngòŋ nlù dìʼi, bè gàʼ la və bwom fa tsu.

⁴⁵Andìʼ fà yì a bàm, vətìʼ və vəghəŋ və mbì wenə̀ Joshùwà bwèʼè fəngə̀ŋ afì ə̀ dyʉ̀ nə̀ fəwen fə a təloʼ yì a Nyìngòŋ nlù dzɨ̀mə̀ shìsə̀ viʼi fa tsu ə̀ kù à vəwenə. Fəngə̀ŋ a fènfə ndìʼ mu vəwenə mbè lù shì fa vətìʼ və vəwenə. Fə ndìʼ tsu ə zaʼa fa tʉʼ fòyn Devìt.

⁴⁶Devìt nè nyʉ̀, Nyìngòŋ sə saŋlə̀ nə̀ wen no nànto. Ghə̀ sènsə la Nyìngòŋ ku kədyòʼ ghə̀ bwòm ngə̀ŋ à Nyìngòŋ tiʼi vəghəŋ Jàkob.

⁴⁷Nyìngòŋ nè, à bòŋsə̀ bwòm fòyn Sòlomùyn ə bwòm ngə̀ŋ ayì.

⁴⁸“Nyìngòŋ yì a ghə̀ ŋaŋtə li Nkwʉʼ, ko tsi a aloʼ mu à bwòm viʼi. Nshə̀ʼtə̀ ghoʼo nlù shə̀ʼtə̀ la Nyìngòŋ gàʼ la:

⁴⁹‘Kàŋə diʼ kəfwoyn kom a ma ŋwʉʼ tsu, nse diʼ kəshi kì a mà tomtə̀ aghʉ ghomə tsu. Ghə̀ŋ le zì ghə̀ŋ bwom nki ngə̀ŋ ko à mò a? Mà lè zì mà zhʉtə no fe?

⁵⁰Gàʼa kò à nlù shɨ̀tə̀ mò shɨ̀tə̀ fo venə no tsèm?’”

⁵¹Stifèn gàʼ alə̀ ə̀ gàʼ la, “Ghə̀ŋ viʼi to kətʉ. Ghə̀ŋ shwintə li tìʼì tiʼi vəŋə, be ntosə tətyɨm tyəŋtə sə diʼ tò nə̀ viʼi a və ko kɨ̀ Nyìngòŋ. Ghə̀ŋ tyen li la ghə̀ŋ ko zì ghə̀ŋ zhʉ kənyʉ̀ a Kəzhwì kə ŋwòʼəkə gàʼà to nə̀ vətìʼ vəŋə və mbì.

⁵²Andìʼ nshə̀ʼtə̀ ghoʼo kò a vətìʼ vəŋə və mbì mfàŋ li ke tsuʼ aghʉ wen a? Vəwenə zhwilə li viʼi vi a vəwenə mvì a tʉʼ mbì əshə̀ʼtə̀ byìʼì məvì Wù kənyʉ̀ kə tɨmə kə, à ndiʼ wen yì a ghə̀ŋ mbaʼlə̀ bè zhwi.

⁵³Andìʼ ghə̀ŋ vi a ntsɨ̀ŋsə ngə̀ŋ ə Nyìngòŋ sə nlù vì kù soʼ Nyìngòŋ, ghə̀ŋ shi, kènla ghə̀ŋ ghʉ li soʼ ayi.”

⁵⁴Andìʼ ando viʼi soʼo nsoʼ vi nzhʉ nyʉ̀ vyi a Stifèn ngàʼà lì, tinsə vəwenə sə fwi no nànto,

⁵⁵alì, Kəzhwì kə ŋwòʼəkə tisə Stifèn, ghə̀ sə ki kuʼsə nə̀ kaŋə yen bayn ə̀ ghoʼghə Nyìngòŋ, be yèn Yesò, ghə̀ ti a shyə kwoŋ toghə Nyìngòŋ.

⁵⁶Ghə̀ mù gàʼ la, “Ghə̀ŋ yen a! Ma yenə ando kàŋ boʼmə̀ be nyen Wè Wìʼ, ghə̀ ti a shyə kwoŋ toghə Nyìngòŋ.”

⁵⁷Vəwenə zhʉ a lì, bòŋsə̀ zɨmə ə̀ dì no a gɨ to ə̀ chiʼtə tìʼì tìʼì vəwenə, ə̀ shen ə̀ dyʉ̀ à wen a wèn tò vətsèm,

⁵⁸ə gùf wen ə̀ fʉ̀ nə̀ wen fà a ntə̀ʼ ayì ə̀ zìtə̀ sə temlə wen nə̀ ngùʼsə. Andìʼ a lì mu viʼi vyi a və ndì a nə̀ viʼi və yenəvə ntsuʼtə li vədàlə və vəwenə ə̀ ghʉ̀ a shɨ wàyndyə nkùŋ tsen, a zhiʼ wen ndìʼ Saul.

⁵⁹Ando vəwenə mfaŋ ə̀ sə temlə Stifèn tò temlə, ghə̀ jɨ̀m ə̀ gàʼ la, “Bobo Yesò, lyɨ̀ kəzhwì kom.”

⁶⁰Ghə̀ shiʼi à wen a nchiʼsə alwi ə̀ dì a gɨ̀ to gàʼà la, “Bobo, lyesə nyʉ̀ byɨvə viʼi venə.” Ghə̀ gàʼ ali no a zhʉ̀ kò, ə̀ pfʉ.