Read Koonzime Milʉ́mlʉ́ 7 Bible Online

Milʉ́mlʉ́ 7 - Koonzime bible

Milʉ́mlʉ́ 7

¹Nó njwɨ́ɨ opara á dî le Étiene ó: «Nzê bisá bínɨ̌, byé ó tyeetye ɛ̌?»

²Étiene ntɔ̂ʼ yala ó: «Bɨ́ɔɔ́ bâm, okɛ́l bâm le osɔ́ŋ bâm, jóʼlááá gá me: Nzyɛ̌m mentyɛnwa á si nyɨ̂n ɨ́ míh mé sɔ́ŋ mpám gá wɨ́ná Abraham ɨ́ jɔʼ nyé á bě Mezopotamî, nye dína apǎ tó dǐ Karân yɨ́.

³Nó nyé á lɛ́ɛ e né ó: “Duhaa ɨ́ sí yô. Líʼáá mbɛ̌r bʉ̂r gô. Go e tó ɨ́ sí mé ótɨ́e gó yɨ́.”

⁴«Abraham ntɔ̂ʼ duhǒ sí Kaldê, nzě tó dǐ Karân. Ɨ́ gúmo yaá ó sɔ́ŋ wé á dwe yɨ́. Nzyɛ̌m ntɔ̂ʼ dwih nyé Karân, tyen nyé ɨ́ sí bɨ́n mû tɨ̂ʼ ɨ́ báánâʼ yɨ́.

⁵Nzyɛ̌m á bé adwe nyé péh sí wâ, damá jóʼo ó bím yé á jala ó, nye tyélɨɨ ebo lé tɨ̂ʼ yɨ́. Nye á be yɨ́ɛ ó, sí kɛʼ nyé sí yaá, bé e bwán bé. Tó kœb ó, ɨ́ jɔʼ yaá, yé á be ó, Abraham dína apǎ byâ mwân ngwár.

⁶Nzyɛ̌m á lɛ́ɛ ntémé e né ó: “Onta bô, bé ódi kwá bʉ́ʉ́ bʉ̂r. Bé ótó di gʉ̂ʼ ó bitúʼǎ. Bʉr ó sí yaá, bé ósâ bé cére gʉ̂, tâŋ mimbû minter minâ.

⁷Kúl bʉ̂r ngá dil bé ɨ́ dǐ ótúʼǎ yɨ́, me ódwe yé bintɨ́ʼá ɨ́ buo buo tɨ̂. Mé óbe, me mû sí buú dwe bé byǎ nó, bʉr bâm, bé otwâʼ gʉ̂. Bé onzě dwe mé kûm ɨ́ gúmó yɨ̂.”

⁸Nó ó Nzyɛ̌m á tyêl saá páʼ bé le Abraham yɨ́. Nye nzě tyêl étié: Nye e bʉr o sáá nyaá ó, bé tíʼɔɔ mpʉ́n. Nó ntémé ó Abraham á sâ ɨ́ páʼ mwân wé, Isaac yɨ́: nye á si tíʼe nye mpʉ́n lɨ́ elú é mwôm, nyé osí byɛ̂l. Isaac nzě byâ Yákɔb. Yákɔb byâ bwân kám le obá, baá bé á bono menzweh kám e mebá bá.

⁹«Tó kœb ó, byúú bímpám gá bíná, byé á be lɨ́ esíe mɨ́ɔɔ́ wɔ́ɔ́, Yóseb. Bé ntɔ̂ʼ bɛ́ma nyê, tyenɔɔ nyé sí Egɨ̂ptɛn. Sâ gwár, bé e Nzyɛ̌m ó b'á be.

¹⁰Nzyɛ̌m nzě pɛʼ nyé ɨ́ mitúú myé mímyɛ̂h. Nye nzě sâ ó, nye díʼee le ocwóó, le ebi métyɛʼ me mpóm ɨ́ míh mé njwɨ́ɨ Egɨ̂ptɛn. Njwɨ́ɨ nyɨɛ ntɔ̂ʼ tyêl nyé lʉ́ mʉ̂r ɨ́ bʉr ó sí Egɨ̂ptɛn ndu e mbɛ̌r bʉ̂r mé Faraɔ̂ŋ wɨ́wɛ̂h.

¹¹Nza nzě nyaŋla ɨ́ sí Egɨ̂ptɛn yɨ́yɛ̂h ti e sí Kanân. Túú nzě mɛ̂r bʉ̂r ɨ́ buo buo. Bimpám gá bíná, byé á bé abe e sá éde.

¹²Jɔ̌ʼ Yákɔb á jóʼo ó, mede, mé á be ó lɨ́ ebôm ɨ́ sí Egɨ̂ptɛn yɨ́, nye ntɔ̂ʼ lómo bímpám gá bíná gʉ̂ʼ ɨ́ jɔʼ ésôʼ.

¹³Jɔʼ mbá bé á ka baʼa tô yɨ́ ó bɨ́ɔɔ́ mé Yóseb, bé á ka dweʼe nye. Nó njwɨ́ɨ Egɨ̂ptɛn á ka gʉ́a ntémé ó, nkúná Yóseb á be ó mʉr mbɛ̌r bʉ̂r waá.

¹⁴Píe tɨ̂, Yóseb nzě lómo bʉ̂r lɨ́ etó sáa sɔ́ŋ wé, Yákɔb, bé e mbɛ̌r bʉ̂r wé wɨ́wɛ̂h: tâŋ bʉr mekám nzaangbá le otɛ̂n.

¹⁵Yákɔb ntɔ̂ʼ tô sí Egɨ̂ptɛn, nko nyé á to dwe, bé e bimpám gá bíná yɨ́.

¹⁶Bé ntɔ̂ʼ nkɛ́ɛ mímúú myɔ́ɔ́, tó dɨlɔɔ myé ɨ́ kwár Síkɛm. Myé á debe ó, gúmó Abraham á bwâm soo e mɔnɨ́ kwá bwán mé Emɔ̂r.

¹⁷«Ɨ́ jɔʼ bísyɛ́ɛlǎ Nzyɛ̌m á kɛʼ Abraham bí, byé á be, byé mû kúno esyɛ́ɛ ɨ́ tíl mélû yaá yɨ́, kúl gá yɨ́ná nzě buú byéa le ejah ɨ́ sí Egɨ̂ptɛn,

¹⁸tó pyâl ɨ́ jɔʼ édwán é njwɨ́ɨ á nʉa jwɨ́ɨ ɨ́ sí Egɨ̂ptɛn yɨ́. Nyɨɛ á bé agʉ́ǎ lɔ̌b mé Yóseb.

¹⁹Njwɨ́ɨ waá ó b'á kûhlo mepɨʼ mé élwímla e kúl gá yɨ́ná, le esâ yé cére. Nye á tíne bé ó, bé tô bibîr bítyéé byɔ́ɔ́ kʉ̌l ó, byé dwêʼ.

²⁰Jɔʼ yaá ó Moyɨ̂z á byɛ̂l yɨ́. Moyɨ̂z á be ó jaá, mpǎŋ jaá mâ ntwǒm. Nzyɛ̌m á be ɨ́ kpɛl nyê. Nyé osí baʼlɔɔ óngɔn olɛ̂l ɨ́ mbɛ̌r sɔ́ŋ wé nɛ́ɛ:

²¹bé ntémé ntɔ̂ʼ bîr nyé kʉ̌l. Jɔʼ bé á sâ nye nó yɨ́, sile mé Faraɔ̂ŋ, wê nzě tœ̂ʼ nyê, nzě gbɛl nyé ɨ́ mbɛ̌r wé, nye mʉr tɨ̂.

²²Nó ó bé á lɛ̂ʼle Moyɨ̂z ocwóó wɨ́wɛ̂h bʉ̂r o b'Egîpten bé á be e wé wɨ́. Nye á be ó e nkul ɨ́ melab mé, le ɨ́ bisyɛ́ɛla nyé á sɨsâ bí.

²³«Jɔʼ nyé á be, nye mû e mimbû mekám ménâ yɨ́, nye ntɔ̂ʼ tíʼe ɨ́ lémé wé ó, nyě tó ó kwá dyɛɛ́ yé, bʉr o b'Ɨ́zraɛ̂l, ɨ́ menɔɔlʉ, lɨ́ etó gʉ́ǎ mpʉ bé á be yɨ́.

²⁴Nye nzě bee nyʉ́ʉ́ mʉ̂r Egɨ̂ptɛn lɨ́ ebî mʉ̂r Ɨ́zraɛ̂l. Moyɨ̂z ntɔ̂ʼ kɛm mʉ̂r á bíŋɔɔ nyá, nzě bɔla nyê, jʉ̂ mʉ̂r Egɨ̂ptɛn waá.

²⁵Nye á jwɨʼ ó, dyɛɛ́ yé, bʉr o b'Ɨ́zraɛ̂l, bé óbeě syɛ́ɛla yé yaá, le egʉ́a ntɔ̂ʼ ó, Nzyɛ̌m ó b'á tiʼ bé ɨ́ nzɨ̌ nyé. Tó kœb ó, bé á bé agʉ́a nó.

²⁶Ɨ́ mɛ́n tɨ̂, Moyɨ̂z nzě kœb bʉ̂r o b'Ɨ́zraɛ̂l obá lɨ́ etɛ̂l. Nye nzě sáa ó, nyě bií ó bê, ó bé díʼee mbɨ̂mbɨá. Nye e bé ó: “Bɨ́ɔɔ́ bâm, bɨ̌n bé ó bɨ́ɔɔ́ e bɨ́ɔɔ́, bʉr o b'Ɨ́zraɛ̂l. Bɨ̌n tɛ́l páʼ nyɨ́n ɨ́ yé?”

²⁷Nó mʉ̂r á gwa sâ mɨ́ɔɔ́ ebébe nyá, á bɛ̂ʼ e Moyɨ̂z ó: “Nzé nyɨɛ á pʉgʉ tyêl go njwɨ́ɨ, nkʉ̂ tîʼ milɔ̌b wɨ́h?

²⁸Nzê go lɨ́ edǐ jʉ̂ mé mpʉ gó á jʉ̂ mʉr Egɨ̂ptɛn kʉ̌ʼ yɨ́ ɛ́?”

²⁹Ejóʼǒ Moyɨ̂z á jóʼo mekǎn maá yɨ́, nye ntɔ̂ʼ kpɛ́ɛ, tó di yʉ́ʉ́ sí swîh, díé tɨ̂ʼ Madyân, nko nyé á to byâ bwá ó bʉrʉ̂m obá yɨ́.

³⁰«Mimbú mekám ménâ, myé osí laa, nye dína ɨ́ lʉá, kúnókúno le ecwɨ̂ʼ é Sináyɨ̂ nɛ́ɛ: éngeles ntɔ̂ʼ pyâl nyé ɨ́ njʉ̌l siʼe tʉ́ŋlʉ̌. Siʼe yaá, yé á duduho ó, mâ lɨ́ kpâʼ, mâ lɨ́ waá nyɨɛ l'adíʼe.

³¹Ɨ́ jɔ̌ʼ Moyɨ̂z á bee siʼe yaá yɨ́, nye nzě kâm. Nye nzě gwá sîhlě bǎʼ e yé, ó nyě tó ó, tó gwá siŋle. Nye dína apǎ sâ nó nɛ́ɛ: nyě kǎ jóʼo ó, twíí mé Dâ. Nye e né ó:

³²“Me ó Nzyɛ̌m bimpám byô: Nzyɛ̌m mé Abraham, Isaac, ndu e Yákɔb.” Moyɨ̂z ntɔ̂ʼ sâʼ ɨ́ ngba ngba ngba ɨ́ bʉ́á, akǎ dûhwo édwɛ̂ʼ.

³³Nó ó Dâ á lɛ́ɛ e né ó: “Pɛʼɛɛ ósípah ɨ́ mekʉ̌, ebě, gúmó gó dí etyɛ̂b nɨ̌, yé ó sí dí ti yɨ́.

³⁴Paá bee: mɨ́ bee, le egʉ́a ntémé bintɨ́ʼá bʉ̂r bâm, bé á to dweŋɔɔ bí, le mitúú bé á sia e myé ɨ́ sí Egɨ̂ptɛn mí. Mɨ́ jóʼǒ mpʉ bé dí etíme le ejóno yɨ́. Mɨ́ nze, nzě pɛʼ bé lɨ́ okómó. Nó ó, mɔáa. Mɨ́ lómo gó sí Egɨ̂ptɛn.”

³⁵«Tó kœb ó, Moyɨ̂z ngwár waá, nye ó mʉr bʉ̂r o b'Ɨ́zraɛ̂l, bé á bene nyá. Bé á lɛ́ɛ e né ó: “Nzé nyɨɛ á pʉgʉ tyêl go njwɨ́ɨ, nkʉ̂ tîʼ milɔ̌b wɨ́h?” Nyɨɛ yɨ́ɛ waá Nzyɛ̌m á lómo nyá. Nye á lómo nye ó, nye díʼee njwɨ́ɨbʉr le mʉr á dwih bʉr bé ɨ́ mpila yɔ́ɔ́ nyá. Nye á tyêl nye ɨ́ bidǐ byaá ó e nzɨ̌ mé éngelěs Moyɨ̂z á bee ɨ́ mâ lɨ́ kpâʼ nyá.

³⁶Nye ó b'á pɛʼ bʉr o b'Ɨ́zraɛ̂l ɨ́ sí Egɨ̂ptɛn e nzɨ̌ mesimá ndu e bisá bí ékâm. Nye á sâ byúú ntémé ó ɨ́ Mâŋ mé Ácʉʼ, le esâ byúú ɨ́ lʉá, gúmó bé á lɛŋ mimbû mekám ménâ yɨ́.

³⁷«Moyɨ̂z waá ntémé ó b'á lɛ́ɛ e bʉr o b'Ɨ́zraɛ̂l ó: “Nzyɛ̌m ólómlo bɨ́n ngwíha milɔ̌b swîh mpʉ nyé á ntɨh me yɨ́. Nye óbe ó nyɛ̂r Ɨ́zraɛ̂l.”

³⁸Nye ó b'á be, bé e kúl bʉ̂r o b'Ɨ́zraɛ̂l, ɨ́ jɔʼ bé á syɛŋa ɨ́ lʉá yɨ́. Nye á be ó, bé e bimpám gá bíná ndu e éngeles á lwib e bé lɨ́ ecwɨ́ʼ é Sináyɨ̂ nyá. Moyɨ̂z ó b'á nyɛɛ bi mingwíhá mílɔ̌b mé Nzyɛ̌m ɨ́ nzɨ̌ mé éngeles, kǎ kala mɨ́ná gá myǎ. Milɔ̌b myaá ó dí edwě twiʼ.

³⁹«Tó kœb ó, bimpám gá bíná, byé á bé akpɛl ésâ nyé mejóʼo. Bé á be lɨ́ epɨʼ nyê, le egwɨ̂m ó, bé búlá yɔ́ɔ́ ó, tô sí Egɨ̂ptɛn.

⁴⁰Nó bé á ka tô e tyen yɔ́ɔ́ dóló. Bé le Árɔn ó: “Sáʼ bɨ́h onzyɛ̌m oswîh, baá ngá kǎ tityɛ̂b bɨ́h lɨ́ esóʼ é nzɨ́ bá, ebě, bɨ̌h bé apʉgʉ́ gʉ́ǎ sâ pyál Moyɨ̂z, nko nyé á pɔhwa yɨ́, nyɨɛ mʉr á pa pɛʼ mɨná gá ɨ́ sí Egɨ̂ptɛn nyá.”

⁴¹Bê nzě lúlo mâ ntœœ, ntɔ̂ʼ tíʼɔɔ míndwéá, dweŋɔɔ nyê. Bê nzě buú jóʼo bísʉhʉʉ ɨ́ sá bé bʉr o tɨ̂ʼ bé á lúlo e mebó mɔ́ɔ́ yɨ́.

⁴²Nó ó Nzyɛ̌m á nze túmo bé koo, nzě bîr bê, lɨ́ esú ó, bé sâʼ yébé lɨ́ esú é bísâ bi dí ɨ́ jʉ́o kʉ́ bí. Yé ó mpʉ yé dí cɛmá lɨ́ mekaná mé ógwíha o mílɔ̌b yɨ́. Yê cɛmá ɨ́ Mekaná mé Nzyɛ̌m ó: “Bʉr o b'Ɨ́zraɛ̂l, nzê bɨ̌n bé á si tíʼe me otír, nkʉ̂ dwe mé myúú míndwéá miswîh ɨ́ mimbû mekám ménâ bɨ́n á lɛŋ ɨ́ lʉá mí ɛ́?

⁴³Heʼé, bɨ̌n bé á nkɨnkɛ́ɛ ó, mbɛ̌r kán mé Molɔ̂k. Bɨ̌n bé á tye tyen yaá ó, e mveʼle twítwén mé nzyɛ̌m dí e díe ó, Léfan nyá. Bɨ̌n bé á kpaʼ bikpɛʼkpɛ̂ʼ byaá ó, bɨ̌n nkʉ̂ bɨʼ mébóó mɨ́n sí, dwe byé kûm. Sá tɨ̂ʼ ó mé ótô e bɨ̌n lɨ́ okómó yɨ́. Bɨ̌n bé ótó dǐ Babilɔ̂n kɔ́m nkɛ́ɛ́.”

⁴⁴«Ɨ́ lʉá tʉ́ŋlʉ̌, bimpám gá bíná, byé á bě e mbɛ̌r kán, gúmó bé á baʼle sá dí eboʼlo ɨ́ lɔ̌b mé Nzyɛ̌m yɨ́. Mbɛ̌r waá, wé á sumɔɔ ó, mpʉ̌ Nzyɛ̌m á tɨ́e Moyɨ̂z ó, wé súmɔɔ yɨ́. Wé á nwɨɨla ó e mveʼle nyé á bee yɨ́.

⁴⁵Mbɛ̌r kán waá, wé ó bímpám gá bíná byé á nkɨnkɛ́ɛ, tô e wê, tó kumo ɨ́ jɔʼ mé Josué. Bé á be lɨ́ epyâl e wé ɨ́ mesí bíkúl bíswîh. Nzyɛ̌m á be lɨ́ egbah byúú bíkûl ɨ́ mesí mɔ́ɔ́ ɨ́ jɔʼ bímpám gá bíná, byé á pyâl tɨ̂, tó pyâl ɨ́ gúmó bé á sul yɨ́. Wé á ka di ɨ́ sí yaá ó, tó kumo ɨ́ jɔʼ mé David.

⁴⁶David waá ó b'á bu swɨɨ metyɛʼ me mpóm mé Nzyɛ̌m. Nyɨɛ ntémé ó b'á dî nkul ó, nye kœ́bɨɨ mbɛ̌r kán lɨ́ esú mé Nzyɛ̌m mé Yákɔb yɨ́.

⁴⁷Tó kœb ó, Salomɔ̂ŋ ó b'á sumo nye mbɛ̌r.

⁴⁸Nzyɛ̌m dí Lʉ́ bísá bíbyɛ̂h nyá, nyé abe lɨ́ edi ɨ́ sá dí esumɔɔ e mebó mé bʉ̂r yɨ́. Yé ó kwahaá mpʉ ngwíha milɔ̌b á boo lɛ́ɛ yɨ́:

⁴⁹“Dâ Nzyɛ̌m lɛ́ɛ ó: «Jʉ́o, yé ó dí mecwɨ́ɨ́ mé jwɨ́ɨ́ yâm. Sí yɨ̂, yé ó tyélátyéla mékʉ̌ yâm. Wáǎ mbǐ mbɛ̌r bɨ́n dí e nkul esumo mé wɨ́? Wáǎ mbǐ já bɨ́n dí e nkul ekomlo mé yɨ́ ɛ́?

⁵⁰Me á bé así komlo bísá bíbyɛ̂h e mébó mâm ɛ̌?»”»

⁵¹Étiene nzě lɛ́ɛ e bé ó: «Bɨ̌n bɨ́ kǎ buú lele mílʉ̂! Milémé mín, myé ó lwɨ́ŋlá le egʉʼla; megwǎl mɨ́n ntémé mindiblá. Bɨ̌n bé lɨ́ ebeně Sísǐm mé Nzyɛ̌m jɔʼ yɨ́yɛ̂h, kwahaá mpʉ bímpám gá bíná, byé á be lɨ́ esâ yɨ́.

⁵²Lɛ́yɨ́ɨ́ gá me: wáa ngwíha milɔ̌b bímpám gá bíná, byé á be atíble nyá? Byé á si jʉ̂ bʉr o b'á túno nzéá mé Tîtyěl Mʉ̂r bá. Nó ó, ɨ́ báánâ, bɨ̌n bɨɛ mû ó sí bɛ́ma mʉ̂r waá, jʉ́ŋɔɔ nyê.

⁵³Bɨ̌n bʉr o b'á jóʼo metié mé Nzyɛ̌m bééngeles bé á kala bɨ̌n má bá, bɨ̌n bé adwe métié maá dúu!»

⁵⁴Bʉr ó gwɨ́hlá bɨ́ɛ kʉ́ nzě kpaa ébúʼ ɨ́ milémé myɔ́ɔ́ ɨ́ jɔʼ bé á jóʼo nkar nyé yɨ́. Bé ntɔ̂ʼ pûʼlo médye ɨ́ mebúʼ bé á kpaa le Étiene lɨ́.

⁵⁵Mpʉ̌ Étiene á be, nye mû lwɨ́ŋlá e Sísǐm mé Nzyɛ̌m yɨ́, nye nzě bɨ̂n mîh kʉ́, nzě bee méntyɛnwa mé Nzyɛ̌m, bee ntémé Yésʉs lɨ́ etyɛ̂b tîtyěl ɨ́ mbó éjʉ́m mé Nzyɛ̌m.

⁵⁶Nó nyé á lɛ́ɛ ó: «Beyɨɨ gá, me lɨ́ ebeě jʉ́o mběʼ, ndu e Mwân mé Mʉr! Nyɨ́ tyɛ̂b tîtyěl ɨ́ mbó éjʉ́m mé Nzyɛ̌m!»

⁵⁷Bé ntɔ̂ʼ bʉ̂ bítím lɨ́ ejámlɔɔ nyê, dibɔɔ mégwǎl mɔ́ɔ́, swɨɔɔ nyé ɨ́ nyʉ̂l, bɨ́bɛ̂h ɨ́ piií.

⁵⁸Bé ntɔ̂ʼ pɛʼɔɔ nyé ɨ́ nkana, tóŋɔɔ e né, nzě táarɔɔ élúmo nyé mekóʼ, jʉ́ŋɔɔ nyê. Oboʼlo, bé á si líʼe mikán myɔ́ɔ́ kwá gúú sohó, wé á be lɨ́ empah wɨ́, díé lé Saʉ̂l, ó wé bâʼlaa bé myǎ.

⁵⁹Jɔʼ bé á be lɨ́ elúmo nyé mekóʼ yɨ́, Étiene nyɨɛ nzě kɛn díé mé Nzyɛ̌m, lɨ́ elwǐb mbi wɨ̂: «Dâ Yésʉs, nʉaǎ sísǐm wâm!»

⁶⁰Nye ntɔ̂ʼ bɨʼ mébóó sí, ntɔ̂ʼ lwib kʉ́kʉ́. Nye ó: «Dâ Yésʉs, gǒ sá aniʼe bé baa ɨ́ lɔ̌b syóm wɔ́ɔ́ wɨ̂!» Píe nyé á bě sí cɨ ékǎn laá yɨ́, nye ntɔ̂ʼ sulǎ swɨ̂h.