Read Kpelle Azaya 37 Bible Online

Azaya 37 - Kpelle bible

Azaya 37

¹Tãi Gâloŋ Ɛsekaya è m̀ɛnii ŋí mɛni lai, è ŋɔseɣei fâla-fàla, é maloŋ too maa seɣe too ma, é lí Yâwɛɛ ŋɔpɛ́rɛi lá.

²Nya ƃe è Iliakiŋ nyii kɛ̀ gâloŋ-pɛrɛ mu mɛni-ŋai kélee mɛi, da Sebina nyii kɛ̀ a gɔlɔ pɔ̃yɛ-nuu kɛ́tɛi, da zâla láa soŋ-ƃela kpaya-kpayai, nyii-ŋai kɛ̀ a dímaa ɣiriɛɛ a maloŋ tòo maa seɣe-ŋai ní tɛ̀ɛ Emɔ ǹóŋ Azaya pɔ́ naa. Azaya ƃé kɛ̀ a Ɣâla ŋɔlóno kɛ́-nuui.

³Dí m̀o m̀a dîyɛɛ Ɛsekaya ǹyɛɛi, “Vóloi ŋí káa sâa a lii-too pôlu folo kúmaa mɛ̂ni m̀a. Ƃâa a kula kûa, kúƃɛlɛ a tòo. Kúkaa nɔ́ yɛ̂ɛ nɛnî nyii gáa koi-têe su, kɛ́lɛ gbono fíi-kpɛɛ a gɛ́ɛ é gɛ́ ǹôloŋ é pá.

⁴Tãi ta, Káɣâlai Yâwɛɛ aâ Asiria kaloŋ ŋɔkɔ-kuluƃa-ŋai láa-tuɛ nuui wóo mɛ́ni gɛ́ ɣɛ́lɛ-maa kûla gɛ̀-ɣele mâ Ɣalai kponôi. Tɔ́ɔ Yâwɛɛ Káɣâlai é m̀ɛni-ŋai ŋí mɛ́ni, é ǹuui nyii kélee m̀aa-kula ḿaa-woo-ŋai ŋí ƃoi kúla maa kɛ́. M̀ɛni m̀a, ka Ɣâla fɛli kúnûai nyii-ŋai lɛ̂ɛi, dímɛni ma.”

⁵Tãi Azaya è Gâloŋ Ɛsekaya ŋɔworɛ̂-wooi mɛ̂ni lai,

⁶è mò dîa ǹyɛɛi, “Ka m̀o ká nuu-namui mâ kâai, ‘Yâwɛɛ a môi a gɛ́ɛ, ǹíi fé sɛ̀lɛŋ a ŋ̀oo-nyɔ̂ŋ-ŋai Asiria kaloŋ ŋɔworɛ̂-woo ƃó-ƃelai díkaa môi é pîlaŋ m̀ai, mɛ̂ni ma.

⁷Yâwɛɛ a pâi gɛ̂i Asiria kaloŋ é tuŋ da mɛni nyii pâi gɛ̂i é lene pôlu bɔ́-taai. Ǹaa ƃé da pâi baâi naa a ƃóa-sɔ̂kpɔ.’ ”

⁸Asiria lɔii ŋɔkɔ́ kɔ́-ƃelai láa túɛ nuui è m̀ɛni a gɛ́ɛ dílɔii mɛi kâloŋ a kula Laki-taai su a kɔ́ pɛ́lɛ Leƃina taa-leei ma. Nya ƃe è lì naa.

⁹Tãi tɔnɔi tí yée-mu, Asiria kaloŋ è mɛ̀ni a gɛɛ Itiopia kaloŋ, Taâka è kɛ̀ pâi a gɛɛ é kɔ́ pɛ́lɛ m̀a. Tãi Asiria kaloŋ è m̀ɛnii ŋí mɛni lai, è kɔlɔ tɛ̂ɛ Zuda kaloŋ Ɛsekaya mì.

¹⁰È bɔ̃yɛ gɔlɔi su ǹyɛɛ Zuda kaloŋ Ɛsekaya mai, “Ífe íkili tɔ̀ɔ Íɣâlai ma. A íƃoôi, gɛ́ m̀o yâ a gɛ́ɛ ḿva pɔ̂ri Zerusâlɛŋ taa-leei sonîi.

¹¹Ká mɛ̀ni berei Asiria kaloŋ-ŋai da wɔ́lɔ ǹɔii-ŋûŋ-ŋai yée-mɛi ɣále la da dí su kàra kpɔ́ kpɔlɔwɔi. Ká lâai la a gɛɛ ka pɔ̂ri kulâi kúyêei?

¹²Asiria kaloŋ-ŋai nyíi-ŋai wɔ́lɔ kɛ́ ńduɛ-perei, dí Gozaŋ, Araŋ, da Lezefi taa-lee-ŋai sôŋ dí ǹaa su-kara. Dí diai kélee kɛ̀ Tɛlasa taai su Bɛtɛdaŋ lɔii sui pâa. Díɣâla-ŋai dípɔ̂ri díkùla yêei kɛ̂i?

¹³Daa-lêe-ŋai ŋí, Ama, Apa, Sefavaiŋ, Ena da Iva díkâloŋ-ŋai kélee díkaa mí?”

¹⁴Nya ƃe Gâloŋ Ɛsekaya è gɔlɔi sôŋ ŋɔworɛ̂-woo ƃó-ƃelai yêei é ǹóno. È gɔlɔi sîɣe é lí la é ǹáa Yâwɛɛ ŋɛ́i túɛ Ŋɔpɛ́rɛ Kɛ́tɛi mu.

¹⁵Ɛsekaya è Yâwɛɛ fɛ̀li ǹyɛɛ,

¹⁶“Oó Ŋ̀wála-wâla kélee Yâwɛɛ, Eezuɛ Ŋɔɣâlai, yái íkâloŋ sèe-sɛŋ káa seêni ŋ̀âla-taa goôŋ sãai mɛi, yá tɔnɔ nɔ́ ƃé íkaa a Ɣâla, íkɛ ƃò ŋ̀éniɛi su kaloŋ-ŋai kélee mɛi. Yá ƃé ŋ̀elei da ǹɔii kpɛ̂tɛ.

¹⁷Yâwɛɛ, íwoli tɔ́ɔ kûa í m̀ɛnii káa gáa kɛ̂i a kúai. Íwoli tɔ́ɔ m̀ɛnii Sinakari a m̀ôi é pîlaŋ yái íkaa a gɛ-ɣele ma Ɣalai yâi.

¹⁸Óo Yâwɛɛ, kúkelee kú gɔ́lɔŋ a gɛ́ɛ Asiria kaloŋ-ŋai da wɔ́lɔ lɔii-ŋûŋ támaa su kara da ǹaa lɛɛ a bûŋ,

¹⁹da m̀aa lɔii-ŋuŋ ŋai díɣâla-ŋai kéreŋ, kpɛ́ni fêi, dífe kɛ́ ní a ɣâla-ŋa, kɛ́lɛ díkɛ a wuru da kɔni nyii nûa dí díkpɛ̀tɛ a díyeei.

²⁰M̀ɛni ma, Yâwɛɛ Kúɣâlai, kúkula Asiria-ŋai yêei a gɛ́ɛ ǹɔii-ŋûŋ-ŋai díkaa ŋ̀éniɛi sui, dí gɔ́lɔŋ a gɛ́ɛ yá tɔnɔ nɔ́ ƃé íkaa a Kúɣâlai, Óo Yâwɛɛ.”

²¹È kɛ̀ tí, Emɔ ǹóŋ, Azaya è worɛ̂ tɛ̀ɛ Gâloŋ Ɛsekaya pɔ́ naa é mó m̀a ǹyɛɛi, “M̀ɛnii ká ŋí Eezuɛ Ŋɔɣâlai Yâwɛɛ a môi. Aâ ífɛli wôoi mɛ́ni é pîlaŋ Asiria kaloŋ Sinakari ma.

²²Yâwɛɛ a môi Sinakari ma ǹyɛɛi, ‘Zerusâlɛŋ taa-leei su-ƃelai dífe íwɛli-ni. Díkaa ɣɛ̂lɛi yâ. Zerusâlɛŋ taa-leei su-ƃelai da díŋuŋ kpɛ́mɛnîi a yá díkɛ ɣɛ́lɛ maa kûla íkponôi a tãi ya kɛ̂ pûi lai.

²³Gbɛ̂ɛ ƃé ílâai la ya ɣɛ́lɛ maa kulâi gbonôi, íkɛ lóno nyɔ́mɔɔ kɛ̀ mai? Gbɛ̂ɛ ƃé íkɛ̀ lâɣii mai? Gbɛ̂ɛ ƃé íkɛ̀ íŋɛi pilîi la ɣelêi? Ya ƃâa kula ḿâ, Ńyãai a Eezuɛ Ŋɔɣâla Maa Waai.

²⁴Í íyee mu-ƃelai tɛ̂ɛ díkɛ ŋɛi-tɛ woo ƃò ḿâ Ńyãai a Nuu-namui, dîɛ da Lɛƃanɔŋ yee kpaya-kpayai yée mɛi ɣále a díkɔ-kɔkeleŋ-ŋai. Díkɛ̀ ŋɛi-tɛ woo ƃôi dîɛ da sîda wuru kôyaa-ŋai da sapɔrɔ wuru-ŋai pɔ́ŋ da seri kpɔ́ ŋ̀olâi kpóŋ ma póŋ-poŋ.

²⁵Íkɛ ŋɛi-tɛ woo ƃôi a gɛ́ɛ í yá-lôa tèe lɔii da kpɛ́ni-ŋa su, í íkpele a zu ya. Íkɔ-kuluƃa-ŋai da lɛ́ɛ siâi Ǹâai Ya-leei su a lɛɛ la zu a kpála.

²⁶“ ‘Káfe tá wɔ́lɔ m̀ɛni ní a gɛ́ɛ ŋá m̀ɛnii ŋí kpɛ̀tɛ a tãi su kôyaa? Lonii ma nɔ́ ƃé ŋá ŋ̀asee kɛ̂i la. Ŋá wála-wala-laa tɛ̀ɛ kápɔ a gɛ́ɛ ká daa-ŋai díkaa siɣãŋ sui wólo ká ǹaa lɛ̀ɛ a pîleŋ ŋá.

²⁷Diai kɛ̀ naai, wála-wala-laa fé kɛ́ ní díyêei. Díkɛ̀ kpɔ́ yaôi a ŋ̀ánaa tìŋ-táŋ é dísoŋ. Díkɛ̀ nɔ́ yɛ̂ɛ kala-ŋa ƃé díkaa ǹɔɔi su, kpaa máŋ yɛ̂ɛ kala-ŋa ƃé gáa pɛ́rɛ kɔŋ mâ a fólo-laa ƃóɔɔ ɣêle, vóloi ŋɔzìzi a gbàla é lɛ́ɛ pâi ƃɔlɔ̂i.

²⁸“ ‘Kɛ́lɛ, ŋá ƃɛ́i kɔ́lɔŋ íkaa naai. M̀ɛnii íkaa gɛ̂i da ƃɛ́i ya lî naai, ŋá ǹaa kɔ́lɔŋ. Ŋá berei kɔ́lɔŋ í ílii ŋwâna la ḿâ a ŋ̀ánaai.

²⁹Ŋà ílii ŋwâna-wooi da íŋɛi-tɛ̂ lono-wooi mɛ̂ni. M̀ɛni ma, ŋa pâi kpawɔ pilîi ísũai, ŋá kpawɔ-kôlo too íla, ŋá lí a yá pôlu a berei íkùla la íkɛ pá ƃɛ́i.’ ”

³⁰Nya ƃe Azaya è mò Gâloŋ Ɛsekaya ma ǹyɛɛi, “Ŋa pâi ŋɛi-kɛ-maa lɛ̂i yâ nyii pâi ǹɛ̂i a gɛɛ m̀ɛni-ŋai ŋa m̀ôi, da pâi kɛ̂i. Góraŋ ŋí da góraŋ tí pâi, ya pâi sí-sãa miî nyii-ŋai pâi sôoi díkpɔɔi yee mai. Kɛ́lɛ góraŋ zaaƃai su, ya pâi íkpîŋ si-sãa da ƃá-kpɔmɔ-kpâlaŋ-ŋa sîi, í m̀á kúlu í mii.

³¹Diai pâi lɛɛ̂i a dífulu Zudai, dísame a pâi lɔ̂i ǹɔii mu yɛ̂ɛ wuru-ŋa, dí ƃá.

³²Ǹûai gbulu-lôŋ a pâi lɛɛ̂i a vúlu Zerusâlɛŋ, gɔ́i pôlu m̀a. Ǹúu kpulu-loŋ nyii-ŋai dífe pâi lɛɛ̂i gɔi sui, da pâi kɛ̂i Zãiyɔŋ Yeei ma da Zerusâlɛŋ gwaa kélee, kpɛ́ni fêi, Ŋ̀wála-wâla kélee Yâwɛɛi a gbɛtɛ gíli ŋá a gɛɛ é gɛ́ tí.

³³“M̀ɛnii ŋí ƃé Yâwɛɛ è m̀o é pîlaŋ Asiria kaloŋ ma ǹyɛɛi, ‘Vé pâi tɛ̂i daai ŋí su a dɔnɔ kpîŋ, kpaa máŋ é tɔ̃a tɔ̂nɔ pili naa. Kɔkuluƃa tɔnɔ kpîŋ nyii kpála ŋá-ɣale kɔli-kalaŋ káa ǹyêei, vé pâi lɛɣɛ̂i daa-lêei ŋí kɔlɛ ma. Dífe pâi siɣãŋ da tɔɔ̂i dí dîiŋ ziɣãŋ ma a gɛ́ɛ dí tɛ́ m̀ɛi.

³⁴Ńyãa, Yâwɛɛ, ŋa môi a gɛɛ a pâi lenêi pôlu a berei è kùla lai. Vé pâi serîi daa-lêei ŋí su.

³⁵Ŋa pâi daa-lêei ŋí maa-kɔ̃ɔ̂i, ŋá ŋuŋ-ma ƃó ŋ́gbîŋ mɛni ma da góno têei ŋá gɛ̀ ńyee-mu-nuui Deeƃé yêei.’ ”

³⁶Maa kpînii tí, Yâwɛɛ è ŋɔkélai dɔnɔ tɛ̀ɛ Asiria-ŋai díƃûui su. È díkɔ-kɔkuluƃai ŋɔwála ŋuŋ tɔ̂nɔ pôlu buu lɔ́ɔlu mɛi saaƃa káo lɔ́ɔlu (185,000) pàa. Bôlu ma ɣele ƃɔ́ɔi, díƃûui láa è kɛ̀ a vɛ́ɛ a poma-ŋa.

³⁷Nyíŋi pôlu ma, Asiria kaloŋ Sinakari è lì pôlu Asiria, é sée Ninivɛ taa-leei su.

³⁸Ɣele tɔ̂nɔ da tãi è kɛ̀ ŋɔɣâlai Nisirɔ ŋɔpɛ́rɛi mu gɛ́ vɛ̀lii, ǹóŋ sinaai veerɛ, Aduramele da Sarizɛ dí pà dí báa a díƃoa-sɔkpɔ-ŋai. Tãi dí bàa lai, dí pù dí lí Alala lɔii su. Dí ǹóŋ Isɛadɔŋ sèe bɔ́ɔ ŋá a kâloŋ.