Read Mandinka Kiilaalu 7 Bible Online

Kiilaalu 7 - Mandinka bible

Kiilaalu 7

¹Wo to le piriisi* kuntii baa ye Stifeni ñininkaa ko, “Fo ñiŋ tuumiroolu mu tooñaa le ti baŋ?”

²Bituŋ Stifeni ko: “M baadiŋolu* niŋ alifaalu, ali i lamoyi! Alla, Mansa Kallankewo* fintita m̀ mumu Iburayima[18] kaŋ ne, biriŋ a be Mesopotamiya, janniŋ a be taa sabati la Harani saatewo to.

³Alla ko a ye ko: ‘Taa ka bo i la bankoo kaŋ, i baadiŋolu yaa, ka taa bankoo kaŋ, m be naa meŋ yitandi la i la.’[19]

⁴“Wo to le Iburayima ye Kalideyankoolu la bankoo bula, a sabatita Harani. Kabiriŋ a faamaa faata, Alla ye a samba naŋ ñiŋ bankoo kaŋ, ali be sabatiriŋ daameŋ saayiŋ.

⁵Hani wo, a maŋ keetaafeŋo dii a la ñiŋ bankoo to, hani simfaa kiliŋ. Bari Alla ye a laahidi le ko, a be a dii la a koomalankoolu la le, wo ye a tara hani a maŋ diŋo soto foloo.

⁶Aduŋ Alla diyaamuta a ye teŋ ne ko: ‘I koomalankoolu be ke la tumarankewolu le ti bankoo kaŋ, meŋ maŋ ke ì taa ti. Ì be ke la joŋolu le ti jee, aduŋ ì be tara la marali jawoo le kono fo sanji keme naani.

⁷Bari m be naa bankoo ñiŋ moolu jarabi la le, mennu ye ì joŋyandi. Wo koolaa ǹ na moolu be finti la ka nte batu ñiŋ dulaa le to.’[20]

⁸“Bituŋ a ye Iburayima kambeŋo siti, bituŋ sunnoo keta a taamanseeroo ti. Iburayima naata Isiyaaka wuluu, a ye a sunna, biriŋ a siyo be tili seyi.[21] Isiyaaka naata Yaakuba wuluu, bituŋ Yaakuba naata dinkee taŋ niŋ fula wuluu, mennu keta m̀ mumuñolu ti.[22]

⁹“Yaakuba dinkee doolu ye Yusufa[23] kiiliyaa, ì ye a waafi ka ke joŋo ti Misira. Bari Alla tarata a fee le,

¹⁰a ye a bondi a la toora kuwolu bee kono. A ye buuñaa niŋ ñaameŋo dii Yusufa la Firawoona ñaatiliŋo la, Misira mansakewo. Firawoona ye Yusufa ke maralilaa ti Misira bankoo kaŋ, aniŋ a la buŋo bee kono.

¹¹“Konkoo naata boyi Misira niŋ Kanaani bankoolu bee kaŋ. Wo le ye bataa baa naati fo m̀ mumuñolu maŋ domoroo soto.

¹²Biriŋ Yaakuba ye a moyi ko, siimaŋo be Misira bankoo kaŋ ne, a ye m̀ mumuñolu kii jee.

¹³Kabiriŋ ì taata jee siiñaa fulanjaŋo, Yusufa ye a faŋ fo a kotoolu niŋ a doomaa ye. Firawoona fanaa naata ka Yusufa la moolu loŋ.

¹⁴Bituŋ Yusufa ye kumoo kii ka a faamaa Yaakuba niŋ a la moolu bee kumandi. Ì mu moo taŋ woorowula niŋ luulu le ti wo waatoo la.

¹⁵Yaakuba niŋ m̀ mumuñolu naata Misira, ì faata daameŋ.

¹⁶Ì naata ì furewolu samba Sekemu saatewo le to, ì ye ì baadee kaburoo kono, Iburayima ye meŋ saŋ nuŋ kodiforoo la Hamori dinkewolu bulu Sekemu saatewo kono jee.

¹⁷“Alla ye laahidoo dii Iburayima la le nuŋ. Kabiriŋ a timmandi waatoo sutiyaata naŋ, a koomalankoolu yaatewo naata siyaa kendeke Misira jee.

¹⁸Wo to le mansakee kutoo meŋ maŋ Yusufa la kuwo loŋ, wo naata maraloo ke Misira.

¹⁹A ye feere jawoolu siti ǹ na moolu kamma, aduŋ a ye m̀ mumuñolu diyaakuyaa ka ì la deenaanoolu fayi ka faa.

²⁰Wo waatoo kono le, Musa[24] wuluuta, aduŋ a ñiiñaata Alla ñaa koto le. Ì ye a topatoo a faamaa la buŋo kono fo kari saba.

²¹Biriŋ ì ye a fayi, Firawoona dimmusoo ye a taa, aduŋ a ye a kuluu ko a faŋo dinkewo.

²²Ì ye Musa karandi Misirankoolu la ñaameŋo bee le la. A naata ke moo baa ti diyaamoo niŋ kebaaroolu to.

²³“Kabiriŋ Musa ye sanji taŋ naani soto, a ye ñiŋ hamoo soto ka taa a fansuŋ moolu kumpabo, Banisirayilankoolu.

²⁴A ye kiliŋ je ì kono, Misirankoo be meŋ tilimbaliyaa kaŋ. Bituŋ a ye kee bataariŋo faasaa, aduŋ a ye i joo wo kewo ye ka Misirankoo faa.

²⁵Musa ye a miira ko, a fansuŋ moolu be a loŋ na le ko, Alla ye ate le taa ka ì firiŋ, bari ì maŋ a fahaamu.

²⁶“Wo saamoo Musa naata Banisirayilankoolu kaŋ, mennu be sonkoo la. A lafita ka ì fata ka ì ke kiliŋ ti. A ko ì ye ko, ‘Kewolu, alitolu mu baadiŋ kiliŋ ne ti. Muŋ ne ye a tinna ali ka ñoo tilimbaliyaa?’

²⁷Bari kiliŋo meŋ be a mooñoo tilimbaliyaa kaŋ, a ye Musa ñori, a ko a ye ko, ‘Jumaa le ye i ke maralilaa ti ka kiitiyo teyi ǹ teema?

²⁸Fo i lafita m faa la le, ko i ye Misirankoo ke ñaameŋ kunuŋ?’

²⁹Ñiŋ kumoo kamma la Musa borita Midiyani bankoo kaŋ, a naata ke tumarankewo ti daameŋ, aduŋ a ye dinkee fula wuluu jee.

³⁰“Sanji taŋ naani koolaa, malaayikoo fintita Musa kaŋ niŋ dimbaa la ka bo yirindiŋo bala, meŋ be mala kaŋ keñewuloo* kono Sinayi Konkoo daala.

³¹Biriŋ Musa ye wo je, a jaakalita. Kabiriŋ a sutiyaata a la ka a koroosi, a ye Maariyo diyaamukaŋo moyi ko,

³²‘Nte le mu i mumuñolu la Alla ti, Iburayima la Alla, Isiyaaka la Alla, aniŋ Yaakuba la Alla.’ Musa jarajarata, a maŋ haañi faŋ ka a juubee.

³³Alla ko a ye ko, ‘I la samatoolu bondi, kaatu i be looriŋ dulaa meŋ to, dulaa senuŋo le mu.

³⁴I si a loŋ ko, ŋa n na moolu la tooroo je le, ì be meŋ kono Misira, aduŋ ŋa ì la kumboo kaŋo moyi le. N naata le, ka ì tankandi. Naa saayiŋ, m be i kii la Misira le.’

³⁵“Ì balanta ñiŋ Musa meŋ na ka a fo ko, ‘Jumaa le ye i ke maralilaa niŋ kiitiikuntulaa ti?’ Alla ye ate le kii ka a ke ì la maralilaa niŋ ì kanandirilaa ti ka bo niŋ malaayikoo buloo la, meŋ fintita a kaŋ yirindiŋo kono.

³⁶Musa le ye i bondi Misira. A ye kaawakuwolu niŋ taamanseeroolu ke Misira bankoo kaŋ, Kulunjumbe Baa to, aniŋ keñewuloo kono fo sanji taŋ naani.

³⁷Ñiŋ ne mu Musa ti, meŋ ko Banisirayilankoolu ye ko: ‘Alla be annabiyomoo wulindi la ali ye le, meŋ be ko m faŋo, a be bo la ali faŋolu la moolu le kono.[25]

³⁸“Ñiŋ Musa faŋo le tarata nuŋ moolu niŋ malaayikoo teema keñewuloo kono waatoo meŋ na, malaayikoo diyaamuta a ye Sinayi Konkoo kaŋ. Ate le ye kuma baluuriŋolu futandi m̀ mumuñolu la kafoo ma ka ì dii ntolu la.[26]

³⁹Bari m̀ mumuñolu maŋ soŋ a ma, ì ye a jenkendi kara la, aduŋ ì sondomoolu muruta Misira bankoo kaŋ.

⁴⁰Bituŋ ì ko Haaruna ye ko, ‘Alloolu dadaa ǹ ye, mennu si ǹ ñaatonkayaa. Kaatu Musa meŋ ye m̀ bondi naŋ Misira, m̀ maŋ a loŋ, meŋ keta a la.’

⁴¹Wo to le ì ye ninsiriŋo dadaa. Ì ye sadaa bondi ñiŋ jalaŋo ye, aduŋ ì seewoota ñiŋ na, ì ye meŋ dadaa ì fansuŋ buloo la.[27]

⁴²Wo kamma la Alla ye a koo dii ì la, a ye ì bula ka saŋo santo malafeŋolu batu, ko a be safeeriŋ annabiyomoolu la kitaaboo kono ñaameŋ: ‘Alitolu Banisirayilankoolu, ali ye sanji taŋ naanoo meŋ ke keñewuloo kono, fo ali ye beeyaŋ sadaa* waraŋ siimaŋ sadaa naati nte le ye baŋ?

⁴³Hanii, bari ali niŋ ali la jalaŋolu taata. Ali ye Moleki la tiriliisoo* koo, ali ye Refani la looloo samba, a niŋ feŋolu, ali ye mennu lese ka ì batu, wo to m be ali bayi la le ka tambi Babiloni.’[28]

⁴⁴“M̀ mumuñolu ye Tiriliisi Senuŋo* soto seedeyaa le ti keñewuloo kono. Alla meŋ ye yaamaroo dii a kuwo to, ate le ye misaaloo yitandi Musa la, aduŋ a dadaata wo le ñaama.[29]

⁴⁵M̀ mumuñolu naata ñiŋ tiriliisoo samba naŋ ñiŋ bankoo kaŋ jaŋ waatoo meŋ na, Yosuwa ye ì ñaatonkayaa ka ñiŋ bankoo taa siyolu bulu, Alla ye mennu bayi ì ñaato. Wo tiriliisoo tuta jaŋ ne fo Mansa Dawuda la waatoo.

⁴⁶Alla la hiinoo tarata Dawuda fee, aduŋ a ye daaniroo ke le fo a si buŋo loo Yaakuba la Alla ye.[30]

⁴⁷Bari Mansa Sulemani le ye buŋo loo Alla ye.[31]

⁴⁸“Hani wo, Alla Mansa Tallaa buka sabati buŋolu kono, hadamadiŋolu ye mennu dadaa, ko annabiyomoo ye a fo ñaameŋ:

⁴⁹‘Arijana le mu n na mansasiiraŋo ti, aduŋ duniyaa le mu n siŋ looraŋo ti. Ali be buŋo meŋ loo la n ye, a be ke la muŋ buŋ siifaa le ti, aduŋ n na dahaa dulaa be ke la muŋ dulaa siifaa le ti?

⁵⁰Fo a maŋ ke m faŋo buloo le ti, meŋ ye ñiŋ feŋolu bee daa.’[32]

⁵¹“Alitolu moo kuŋ jaaroolu! Ali sondomoolu niŋ ali tuloolu sukita le.[33] Ali ka tu balandiŋ Noora Kuliŋo ma le waati-wo-waati. Ali mumuñolu ka meŋ ke nuŋ, ali fanaa be wo le ke kaŋ.

⁵²Jumaa le sotota annabiyomoolu kono nuŋ, ali mumuñolu maŋ meŋ toora? Ì ye doolu faa, mennu ye Tilindiŋo la naa kankulaa ì ye. Aduŋ alitolu naata ñiŋ Tilindiŋo jamfaa, ali ye a faa.

⁵³Ali ye luwaa soto, malaayikoolu ye meŋ dii ali la, bari ali maŋ soŋ a la.”

⁵⁴Kabiriŋ ì ye ñiŋ kumoolu moyi, ì jusoo bota. Bituŋ ì kamfaatoo ye i ñimmakiŋ.

⁵⁵Bari Stifeni meŋ be faariŋ Noora Kuliŋo la, a ye saŋo santo juubee. A ye Alla la semboo niŋ waroo je, aduŋ Yeesu be looriŋ Alla bulubaa karoo la.

⁵⁶Wo to le a ko, “A juubee, ŋa saŋo je yeleriŋ, aduŋ Moo Dinkewo* be looriŋ Alla bulubaa karoo la!”

⁵⁷Bari ì ye ì buloolu biti ì tuloolu to, ì wuuritoo borita a kaŋ.

⁵⁸Ì ye a bayi saatewo banta la. Ì ye a buŋ beroolu la jee ka a faa. Seedoolu ye ì la waramboolu landi duuma fondinkewo doo siŋolu daala, meŋ too mu Sawulu ti.

⁵⁹Kabiriŋ ì be Stifeni buŋ kaŋ, a duwaata ko, “M Maarii Yeesu, n niyo taa.”

⁶⁰Wo to le a ñoyita a kumbaliŋolu kaŋ. A sarita santo ko, “Maariyo, kana ñiŋ junuboo muta ì fee.” Kabiriŋ a ye ñiŋ fo, a niyo bota.