Read Dagara, Northern 2 Na-mɩnɛ 23 Bible Online

2 Na-mɩnɛ 23 - Dagara, Northern bible

2 Na-mɩnɛ 23

¹Daadaalɛ, a nãà tɩ bʋɔl'ɩ a Zuda tẽw nɩ a Zerizalɛm nɩ-kore za a ʋ zie.

²Bɛ tɩ lãw na cen a Sore Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ́, bɛlɛ nɩ a Zerizalɛm nɩ a Zuda tẽw nɩbɛ, a bàwr-maalbɛ, a naaŋmɩn-ƴɛ̀r-manbɛ nɩ a nɩbɛ za, a bibiir tɩ tɔ a nɩ-bɛrɛ. Al pùorí a nãà kanɩ a wõ-taa sɛbɛ, bɛ na nyɛ̃ a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ pʋɔ a, kʋ̀ bɛ za.

³A nãà tɩ àr'ɩ saaƴẽwn, a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ kpul ƴãw, ɛ́ lɛb puuli a wõ-taa nɩ a Sore. Ŋa za n'ʋ a fɛrɛ k'ʋʋ tuur a Sore, sàwr a ʋ nɛ-ƴãwnɩ, a ʋ wulu, nɩ a lɛ ʋ na yel a, nɩ ʋ pʋɔ za, nɩ ʋ sɩ́ɛ za, ɛ́ sàwr a ƴɛ̀rʋ al za na sɛb a wõ-taa sɛbɛ pʋɔ a. A nɩbɛ za tɩ sàw nɩ a wõ-taa ŋa.

⁴A nãà tɩ yel'ɩ a bàwr-maal-kara Hɩlkɩahu, a ʋ sõwnbɛ, nɩ a bàwr-maalbɛ bɛl na gùre a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ dɩ̃dɔr a, kɛ́ bɛ wob a bome al za bɛ na maalɩ a Báàl, a Asera nɩ a salom zu bʋ̃-nyɩwrɩ ƴãwfʋ ƴãw a, kɛ́ bɛ wob a a zi-sõw pʋɔ yi n. Bɛ tɩ yi n a nɩ a Zerizalɛm, tɩ nyɩw a Sedrɔ̃ bà-fʋɔla pʋɔ, ɛ́ wob a tãpɛlʋ cen nɩ Betɛl.

⁵A Zozɩasɩ tɩ diw nɩ a ŋmɩn-bɛlɛbɛlɛ bàwr-maalbɛ, a Zuda tẽw na-mɩnɛ na tɩ ír ƴãw bɛ nyɩwr a tɩ-suur-zɔ̃-na-nyùur-vla-vla-a, a maalʋ-ziir, a Zuda tẽ-bɛrɛ pʋɔ, nɩ a ziir na pɩɛlɩ a Zerizalɛm a. Ʋ mɩ̀ tɩ diw nɩ a bɛl na nyɩwr a tɩ-suur-zɔ̃-na-nyùur-vla-vla-a kʋ̀rɛ a Báàl, a mʋ̃tɔ̃w, a cuw, a ŋmar-bie nɩ bom za na nyɩwrɛ a salom zu a.

⁶Ʋ tɩ ƴãw na bɛ ɓáw a Asera dà-bara yi n a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ pʋɔ. Bɛ tɩ yi na zaa nɩ a Zerizalɛm pʋɔ, tɩ nyɩw bɛr a Sedrɔ̃ bà-fʋɔla pʋɔ, ʋ dɩ kʋmɔkʋmɔ, bɛ wob a tãpɛlʋ tɩ cir bɛr a zie ʋl bɛ na ũùne a nɩbɛ za a.

⁷A Zozɩasɩ mɩ̀ tɩ cãà na ƴãw bɛ ŋmɛr a ziir al na pɩɛlɩ a Sore Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ a bɛr, ɛ́ ɩ a dɛ-yɛmɛ[43] nɩ a pɔw-yɛmɛ kpɛb ziir a, a be pɔwbɛ mɩ̀ na mɩ́ tɩ wóbr kparɩ a Asera ƴãwfʋ ƴãw a.

⁸Al pùorí, a Zozɩasɩ tɩ ƴãw na a Zuda tẽw tẽ-bɛrɛ bàwr-maalbɛ za wa a Zerizalɛm. Ʋ tɩ ɩ na a maalʋ-ziir a bàwr-maalbɛ na nyɩw a tɩ-suur-zɔ̃-na-nyùur-vla-vla-a, a sãw, a Geva tɩ sãá nɩ a Bɛɛr-Seva. A Zerizalɛm a, a Zozɩasɩ tɩ ƴãw na bɛ ŋmɛr a bàwr-maal-kube na be a tẽw dɩ̃dɛɛ ƴãw a bɛr, baa zuo a za a ʋl na be a tẽ-kpɛ̃ɛ kaarɛ, Zozue, dɩ̃dɔr ƴãw, fʋ na mɩ́ kpɛ ɛ́ lɩɛbɩ a gʋba lowr a.

⁹Ɛcɛ a maalʋ-ziir bàwr-maalbɛ bɛ tɩ tɛr sɔ́r na mɩ́ maalɩ bàwr a Sore bàwr-maal-kuur zu, a Zerizalɛm ɛ. A dipɛ̃ na bɛ ƴãw dãbɩl a tɛwr'a bɛ tɩ tɛr sɔ́r na mɩ́ 'wɔb, mɛ̃ a bàwr-maalbɛ za a.

¹⁰A Zozɩasɩ tɩ ɩ na a Tofɛtɩ, na be a Hinom bà-fʋɔla pʋɔ a, ʋ sãw, kɛ́ nɩr ta mɩ́ lɛb cãà tʋ̃ɔ́ nyɩw a ʋ bidɛb bɩɩ a ʋ pɔwyaa a be, maal'ɩ bàwr kʋ̀ a ŋmɩn Molɛkɩ ɛ[44].

¹¹Ʋ tɩ ƴãw na bɛ ír a wie, a Zuda tẽw na-mɩnɛ na tɩ ƴãw a Mʋ̃tɔ̃w ƴãwfʋ ƴãw a, bɛr. A wie á ŋá tɩ be n a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ dɩ̃dɔr ƴãw, a yir-kpɔwlɩ pʋɔ, pɩɛlɩ a dɛ-vár Netan-Melɛkɩ dĩo. A Zozɩasɩ tɩ ƴãw na bɛ nyɩw a Mʋ̃tɔ̃w zɛbr-torkori bɛr.

¹²Ʋ tɩ ƴãw na bɛ ŋmɛr a bàwr-maal-kube, a Zuda tẽw na-mɩnɛ na tɩ ƴãw bɛ mɛ a Akaazɩ diru garɛ zu a, bɛr, nɩ a al a Manase na tɩ mɛ a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ davʋrɩ a za ayi pʋɔ a. Ʋ tɩ ƴãw na bɛ ŋmɛr a bɛr a be, ɛ́ wob a bʋ̃-ŋmaarɛ tɩ lɔb bɛr a Sedrɔ̃ bà-fʋɔla pʋɔ.

¹³Ʋ tɩ sãw nɩ a maalʋ-ziir, a nãà Salomɔ̃ na tɩ mɛ a Olivʋ tɩɩr tãw saa-pɛrɩ́-dʋrʋ-lowr a, bɛr, a tãw ʋl na àr tori a Zerizalɛm a. A maalʋ-ziir á ŋá tɩ mɛ n a Sɩdɔ̃ tẽw dem ŋmɩn-pɔw-faa faa, Asɩtarte, ƴãwfʋ ƴãw, Mowab tẽw dem ŋmɩn-faa faa, Kemɔsɩ, nɩ a Amɔ̃ tẽw dem ŋmɩn-faa na bɛ tɛr yúor póru a, Mɩlkɔm, ƴãwfʋ ƴãw.

¹⁴A Zozɩasɩ tɩ ƴãw na bɛ ŋmɛr a kʋsɛ-teli bɛr, cɛ̀ a dà-barɩ ŋma, ɛ́ yaarɩ nɩsaal kɔbɛ[45]a ziir al a bome á ŋá na tɩ dãw be a.

¹⁵A Zozɩasɩ mɩ̀ tɩ ƴãw na bɛ ŋmɛr a Betɛl bàwr-maal-kuur nɩ a maalʋ-zie bɛr, a al a Nevatɩ bidɛb, Zerobowam, na tɩ mɛ, ƴãw a Ɩsɩrayɛl nɩbɛ maalɩ a yel-bier a. Ʋ tɩ nyɩw nɩ a maalʋ-zie bɛr, ŋmɛr a bàwr-maal-kuur bɛr, lɔb a dà-bara ƴãw vũumí, ɛ́ ɩ a za lɩɛbɩ tãpɛlʋ.

¹⁶A lɛ n'a a Zozɩasɩ tɩ lɩɛbɩ nyɛ̃ a yarʋ na be a tãw zu a. Ʋ tɩ tõ n nɩbɛ bɛ cen tɩ ír kɔbɛ a yarʋ pʋɔ, kɛ́ bɛ wa nyɩw a a bàwr-maal-kuur zu sãw ʋ bɛr, a tu a lɛ a Naaŋmɩn nɩr na tɩ yel a lɛn daar a nãà Zerobowam na tɩ àr a bàwr-maal-kuur niŋé, a cuw daar a. Al pùorí a Zozɩasɩ lɩɛbɩ nyɛ̃ a Naaŋmɩn nɩr ŋa yaa,

¹⁷ɛ́ sowri: «Kʋsɛ-bʋ̃ʋ n'ɩ à ŋá ɩ̃ na wɩɛr tɩ nyɛ̃ a?» A tẽw dem tɩ sɔw ʋ na: «A Naaŋmɩn nɩr na yi a Zuda tẽw wa a yaa n'ʋ, a ʋl na tɩ yel a yele á ŋá za fʋ na ɩ a ƴɛrɛŋa, a bàwr-maal-kuur ŋa ƴãw a.»

¹⁸Lɛ n'a a Zozɩasɩ tɩ yel: «Nyɩ bɛr a yaa ŋa. Nɩr za taa tʋɔr a Naaŋmɩn nɩr ŋa kɔbɛ ɩ!» À à ŋá n'a bɛ tɩ bɛr a ʋ kɔbɛ, lãwnɩ a naaŋmɩn-ƴɛ̀r-manɛ[46], na tɩ yi a Samaari wa a, dem.

¹⁹A Ɩsɩrayɛl tẽw na-mɩnɛ tɩ dam'ɩ a Sore suur, ŋma yie a maalʋ-ziir, a Samaari tẽw tẽ-bɛrɛ pʋɔ. A Zozɩasɩ tɩ ŋmɛr'ɩ a yie á ŋá za bɛr, mɛ̃ a lɛ tɔr za ʋ na tɩ ɩ a Betɛl a.

²⁰A maalʋ-ziir bàwr-maalbɛ bɛl za na tɩ be be a, ʋ tɩ ŋmaarɩ bɛ nɩ a kɔkɛɛ a bàwr-maal-kube zu, ɛ́ nyɩw nɩsaalbɛ kɔbɛ a bàwr-maal-kube á ŋá zu. Al pùorí, a Zozɩasɩ tɩ lɛb'a wa a Zerizalɛm.

²¹A nãà Zozɩasɩ tɩ yel'ɩ a nɩbɛ za à ŋá: «Nyɩ maalɩ a Tɔl-gãw cuw a Sore nyɩ Naaŋmɩn ƴãwfʋ ƴãw, mɛ̃ a lɛ bɛ na sɛb a wõ-taa sɛbɛ pʋɔ a.»

²²A nɩbɛ sɩrɩ bɛ tɩ maalɩ a Tɔl-gãw cuw ŋa tɔ sob, a ƴɛ̀r-dɩrbɛ daar za ɩ, a lɛ bɛ na tɩ so a Ɩsɩrayɛl nɩbɛ kaarɛ a, nɩ a Ɩsɩrayɛl tẽw nɩ a Zuda tẽw na-mɩnɛ daar za ɩ.

²³A Zozɩasɩ naalʋ-dɩb yome pie nɩ ani sob'a bɛ tɩ maalɩ a cuw ŋa a Zerizalɛm, a Sore ƴãwfʋ ƴãw.

²⁴A Naaŋmɩn wulu sɛbɛ a bàwr-maal-kara Hɩlkɩahu na tɩ nyɛ̃ a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ pʋɔ a, ƴɛ̀rʋ sàwfʋ ƴãw a, a Zozɩasɩ tɩ kʋ n a nɩbɛ na mɩ́ sowre a nyãakpɩmɛ kaar a, a Zerizalɛm nɩ a Zuda tẽw pʋɔ. Ʋ tɩ ƴãw na bɛ sãw a yie ŋmɩmɛ, a tɩbɛ nɩ a bʋ̃-faar za bɛr.

²⁵Nãà bɛ tɩ de niwn a Zozɩasɩ ƴãw tu a Sore nɩ ʋ socir za, nɩ ʋ sɩ́ɛ za, nɩ ʋ fãw za, mɛ̃ a lɛ a Moyiir wulu na yel a ɩ. Ʋʋ mɩ̀ bɛ lɛb tɩ ka be a ʋ pùorí ɛ.

²⁶Ɛcɛ a Sore bɛ tɩ bɛr a ʋ su-kpɛ̃ɛ a Zuda naalʋ-tẽw ƴãw ɛ, a sãwna za a Manase na tɩ sãw ʋ a ƴãw.

²⁷Alɛ n'a so a Sore yel à ŋá: «A Zuda naalʋ-tẽw nɩbɛ mɩ̀ a, ɩ̃ na diw bɛ na bɛr a ɩ̃ niŋé, mɛ̃ a lɛ ɩ̃ na diw a Ɩsɩrayɛl naalʋ-tẽw nɩbɛ a. Ɩ̃ na jɛ n a Zerizalɛm bɛr, a tẽ-kpɛ̃ɛ ŋa ɩ̃ na tɩ kaa ír a, ɛ́ mɩ̀ jɛ a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ bɛr, ɩ̃ na yel k'ɩ̃ɩ na mɩ́ be n a be a.»

²⁸A Zozɩasɩ yele al na cɛ a, a alɩ bome nɛ za ʋ na ɩ a, a sɛb'ɩ a «Zuda tẽw na-mɩnɛ ɩ-ɩrɩ sɛbɛ» pʋɔ.

²⁹A ʋ naalʋ-dɩb daar'a a Faarawɔ̃ Neko, a Eziptɩ nãà, tɩ cere a Efaratɩ man lowr k'ʋʋ tɩ sõw a Asiiri tẽw nãà. A nãà Zozɩasɩ tɩ cen na k'ʋʋ tɩ ŋmãa ʋ a sɔ́r. Ɛcɛ a Eziptɩ tẽw nãà na dɛ tɩ nyɛrɛ ʋ wa báarɛ a, ʋ kʋ ʋ nɩ a Megido.

³⁰A ʋ sojarɩ nɩ-bɛrɛ tɩ tuo nɩ a ʋ kũu zɛbr-torko pʋɔ, yi n a Megido cen nɩ a Zerizalɛm, tɩ ũù ʋ a ʋ yaa pʋɔ. Al pùorí, a Zuda tẽw dem tɩ kaa na ír Yoakaazɩ, a Zozɩasɩ bidɛb, cir a kãá ƴãw ʋ a zũú, ɛ́ zɩɩlɩ ʋ k'ʋ ɩ a nãà, lɩɛrɩ a ʋ sãà.

³¹A Yoakaazɩ tɩ tɛr'ɩ yome lɩzɛr'ɩ ata, a lɛn daar ʋ na tɩ lɩɛbɩ a nãà a, ɛ́ dɩ a naalʋ cuwr ata, a Zerizalɛm. A ʋ mã tɩ dɩ na kɛ́ Hamutal, ɛ́ ɩ Yirmeyahu, na yi Livina a, pɔwyaa.

³²A Yoakaazɩ tɩ ɩ n a lɛ na bɛ vɩɛl a, a Sore zie, mɛ̃ a lɛ tɔr za a ʋ sãàkʋm-kore na tɩ ɩ a.

³³A Faarawɔ̃ Neko tɩ ƴãw ʋ nɩ bamɛ cen nɩ Irivɩla, Hamatɩ tẽw, k'ʋʋ ta cãà dɩrɛ a naalʋ a Zerizalɛm ɛ. A Neko mɩ̀ tɩ ŋmãa nɩ salm-pla kilo túr-ata (3 000) nɩ salm-zɩɛ kilo[47] lɩzɛr'ɩ pie san kʋ̀ a Zuda tẽw.

³⁴Al pùorí, ʋ tɩ kaa na ír a Zozɩasɩ bidɛb, Elɩakɩm, ʋ ɩ a nãà lɩɛrɩ a ʋ sãà, ʋʋ lɩɛbɩ a ʋ yúor ʋ dɩ Yoyakim. A Yoakaazɩ ʋl a, ʋ tɩ tɛr ʋ na cen nɩ a Eziptɩ, ʋ tɩ kpi a be.

³⁵A tɩ fɛr'ɩ a Yoyakim ʋ ƴãw zuru-yar a ʋ naalʋ-tẽw pʋɔ, k'ʋʋ tʋ̃ɔ́ ya a salm-pla nɩ a salm-zɩɛ a Faarawɔ̃ na yel a. Ŋa za na wa ya a ʋ zu-yar a, a Yoyakim de nɩ a salm-pla nɩ a salm-zɩɛ kʋ̀ a Neko.

³⁶A Yoyakim tɩ tɛr'ɩ yome lɩzɛr'ɩ anũu, a lɛn daar ʋ na tɩ lɩɛbɩ a nãà a, ɛ́ dɩ a naalʋ yome pie nɩ been, a Zerizalɛm. A mã tɩ dɩ na kɛ́ Zevida, ɛ́ ɩ Pedaya, na yi Uruma a, pɔwyaa.

³⁷A Yoyakim tɩ ɩ n a lɛ na bɛ vɩɛl a, a Sore zie, mɛ̃ a lɛ tɔr za a ʋ sãàkʋm-kore na tɩ ɩ a.