Read Dagara, Northern 2 Makabe mɩnɛ 14 Bible Online

2 Makabe mɩnɛ 14 - Dagara, Northern bible

2 Makabe mɩnɛ 14

¹Yome ata pùorí, a Zuda nɩ a ʋ nɩbɛ tɩ wõ na kɛ́ Selekisɩ bidɛb, Demetiriyisi, tɩ wa na wa siw Tiripoli[73] tẽw gbee siwfʋ zie nɩ a ʋ gbee nɩ zɛbr-nɩbɛ na ta zɛbr-nɩbɛ a.

²Ʋ tɩ de nɩ a tẽw, ɛ́ kʋ a Ãtiokisi nɩ a Lɩzɩasɩ na tɩ kaa a nãà wulu zie a.

³Lɛ n'a Alkɩm nɛ kãw tɩ be be. Ʋ tɩ dãw na ɩ a bàwr-maal-kara, ɛcɛ ʋ tɩ bãw na kɛ́ tu a Gɩrɛkɩ mɩnɛ ɩ-ɩrɩ pùor, a lɛn daar a Zifʋ mɩnɛ na tɩ ìr'ɩ a zɛbr a, tɛr dɛwr. Ʋ tɩ nyɛ̃ na bãw k'aa ʋ yele bɛ tɛr maalʋ ɛ, nɩ k'aa Zifʋ mɩnɛ kʋ̃ lɛb bɛr ʋ ʋ taw pɩɛlɩ a bàwr-maal-kuur-sõw towtow ɛ.

⁴Alɛ so ʋ tɩ cen a nãà Demetiriyisi zie a yome lɩz'a ayopõi nɩ pie nɩ been[74] (151) sob daar. Ʋ tɩ wa n nɩ salm-zɩɛ nãà-kpawʋɔ wa kʋ̀ ʋ, nɩ kpãkparmɛ váar, de nɩ olivʋ tɩɛ wuli, mɛ̃ a lɛ bɛ na mɩ́ tɛr a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ pʋɔ a. Ʋ bɛ lɛb tɩ ɩ bom za a ʋlɩ bibir ɛ.

⁵Ɛcɛ ʋ wa nyɛ̃ nɩ vo-vla maalɩ a ʋ yãya-tɩɛrʋ: a tɩ ɩ n a lɛn daar a Demetiriyisi na tɩ bʋɔlɩ ʋ wa n a ʋ yã-wulbɛ niŋé, wa sowri ʋ a lɛ a Zifʋ mɩnɛ na tɩɛrɛ a, nɩ a lɛ bɛ na bɔbr kɛ́ bɛ ɩ a. Lɛ n'a a Alkɩm tɩ sɔw ʋ à ŋá:

⁶«A Zifʋ mɩnɛ pʋɔ a, nɩbɛ kãw be n be, bɛ bʋɔlɛ Asɩdeyɛ̃[75], ɛ́ Zuda Makabe ɩ a bɛ nɩ-kpɛ̃ɛ. Bɛ cɔbrɛ nɩ a zɛbr nɩ gaarʋ kʋralɛ, ɛ́ bɛ sàwr a naalʋ-tẽw na gã zoom ɛ.

⁷Bɛlɛ nɛbɛ faa a tõ-nʋɔr a ɩ̃ sãàkʋm-kore na kʋ̀ m a, a pɛr lɛ k'aa bàwr-maal-kara tõ-nʋɔr. Alɛ n'a so ɩ̃ wa a ka.

⁸A nãà yele tɩɛrʋ sɩrɩ n'a ɩ̃ de niwn tɛr. Ɛcɛ a ɩ̃ tẽ-bi-taabɛ vla n'a ɩ̃ mɩ̀ jɩ́rɛ. Bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, a nɩbɛ bɛl yúor ɩ̃ na por a ƴɛrɛŋa a, a bɛ yãya-ɩb ƴãw nɩ a tɩ nɩ-bʋʋrɛ za kpɩɛrʋ kpɛ̃ɛ pʋɔ.

⁹A na ɩ à ŋá a, fʋ̃ʋ ɩ̃ nãà a, ɩ̃ zɛlɛ na kɛ́ fʋ sowri a yele á ŋá za vla bãw. Al pùorí, fʋ̃ʋ na ɩ nɩ-vla a nɩbɛ za zie a, wul a fʋ nɔ̃wfʋ a tɩ tẽw nɩ a tɩ nɩ-bʋʋrɛ bɛ na jɩɛrɛ a ziir za a.

¹⁰Bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, lɛn daar za a Zuda na na cãà vʋʋrɛ a, a tẽw kʋ̃ tʋ̃ɔ́ bãw ƴã-ɓaarʋ ɛ.»

¹¹A Alkɩm na tɩ ƴɛ̀r baarɩ a, a «Nãà bárɩ[76]» mɩ̀ na bɛ tɩ nɔnɛ a Zuda a, tɩ ɩ n fɔ̃wlɛ a Demetiriyisi suur ìr.

¹²Daadaalɛ, ʋ tɩ kaa na ír Nɩkanɔɔr na ɩ a bɛlɩ dem na zɛbr'ɩ a wɔ́br a nɩ-kpɛ̃ɛ a, ƴãw k'ʋ ɩ a Zude tẽw na-kpɛ̃ɛ-lɩɛrɛ, ɛ́ tõ ʋ a be.

¹³Ʋ tɩ yel ʋ na k'ʋʋ tɩ kʋ a Zuda ɛ́ diw a ʋ po-tuurbɛ yaarɩ, ɛ́ lɛb de a bàwr-maal-kara tõ-nʋɔr kʋ̀ a Alkɩm, a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ na zuo a za a tẽ-daa zu a pʋɔ.

¹⁴A Zude tẽw nɩ-bʋʋr-yoru na tɩ zɔ a Zuda niŋé a, tɩ wa n yaga yaga wa páw a Nɩkanɔɔr zɛbr-nɩbɛ. Bɛ tɩ tɩɛrɛ na k'aa Zifʋ mɩnɛ bɛ na na zɛb tʋ̃ɔ́ a, nɩ a kpɩɛrʋ na na do bɛ a, a na ɩ n a bɛl mɩŋa maalʋ.

¹⁵A Zifʋ mɩnɛ tɩ wõ na k'aa Nɩkanɔɔr waar'ɩ a bɛ ƴãw, nɩ k'aa tẽw dem bɛl na bɛ ɩ Zifʋ a tɩ páw ʋ na waar a bɛ ƴãw. Lɛ n'a bɛ tɩ 'wɔ̃w tanɛ ƴãw a bɛ zurú ɛ́ nyɔw a Naaŋmɩn zɛlʋ, zɛlɛ ʋ yãayãa, ʋl na tɩ ɩ bɛ ɩ a ʋ nɩ-bʋʋrɛ kʋralɛ, ʋʋ sõwne a ʋ nɩbɛ kʋralɛ nɩ ɩ-ɩrɩ na sãá a.

¹⁶Al pùorí a bɛ nɩ-kpɛ̃ɛ Zuda ƴãw bɛ cen. Bɛ tɩ lo n a sɔ́r daadaalɛ, tɩ ŋmãa nɩ a dɔ̃ sob a zɛbr, pɩɛlɩ Deso tẽle.

¹⁷A Zuda yɛb Sɩmʋ̃ tɩ tĩ na zɛbr'ɩ a Nɩkanɔɔr zɛbr-nɩbɛ baarɩ, ɛcɛ a dɔ̃ dem tɩ wa n fɔ̃w fɔ̃w wa zɛb tʋ̃ɔ́ ʋ blã.

¹⁸Ɛcɛ a Nɩkanɔɔr na tɩ nyɛ̃ a socir a Zuda nɩ a ʋ sojarɩ na kpɛ a, a kanyir bɛ na zɛbr'ɩ a bɛ tẽw ƴãw a, ʋ tɩ nyɛ̃ na ʋ na na zɛb'ɩ a fãw tʋ̃ɔ́ a, a ɩ bʋnɛbʋnɛ.

¹⁹Alɛ so ʋ tɩ tõ Posidoniyisɩ, Teodɔtɩ nɩ Matatɩasɩ kɛ́ bɛ tɩ maal'ɩ a Zifʋ mɩnɛ ƴã-ɓaarʋ wõ-taa.

²⁰A Zuda tɩ jɛl'ɩ a lɛ bɛ na yel a kaa vla vla, ɛ́ yel kʋ̀ a ʋ zɛbr-nɩbɛ. A sojarɩ za tɩ sàw na k'aa wõ-taa maalɩ.

²¹Bɛ tɩ ƴãw nɩ bibir a nɩ-bɛrɛ na na nyɛ̃ taa bɛ tɛwr a. Zɛbr torko tɩ yi n lõbowr ŋa nɩ lõbowr ŋa taw ta, ɛ́ bɛ bin nɩ-bɛrɛ dà-kɔwr.

²²A Zuda tɩ ƴãw nɩ sojarɩ na tɛr a bɛ zɛbr bome a ziir na vɩɛl a, bɛ cɔbrɩ gù a dɔ̃ dem nãà wa ùr tɛr ɩ-faa kãw a. Ɛcɛ a nɩ-bɛrɛ ayi ƴɛ̀r-sɔw-taa tɩ tu n vla.

²³Al pùorí, a Nɩkanɔɔr tɩ kpɛ n a Zerizalɛm cɛlɩ blã, ɛ́ bɛ sàw ɩ bom na bɛ sɛw a a be ɩ. Ʋ tɩ bɛr'ɩ a nɩ-bʋʋr-yoru na tɩ ɓã ɓã taa wa páw ʋ a, bɛ lɛb kul.

²⁴A Zuda tɩ be n a ʋ zie kʋralɛ, bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, a Nɩkanɔɔr tɩ nɔnɛ nɩ a nɩr ŋa yaga.

²⁵Ʋ tɩ yel ʋ na k'ʋʋ kul pɔw dɔw bibiir. A Zuda tɩ kul'ɩ a pɔw, wone nɩ a nyɔ-vʋʋrʋ nʋ̃ɔ̀, ɛ́ bɛ bãw damnʋ ɛ.

²⁶Ɛcɛ a Alkɩm tɩ nyɛ̃ na k'aa Nɩkanɔɔr nɩ a Zuda wone nɩ taa vla. Lɛ n'a ʋ tɩ bɔ a wõ-taa bɛ na maalɩ a sɛbɛ cen nɩ a Demetiriyisi zie, tɩ yel ʋ k'aa lɛ a Nɩkanɔɔr na tɩɛrɛ k'ʋʋ ɩ a, bɛ ɩ a tẽw vla ƴãw ɛ. Bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, ʋ tɩ kaa na ír a naalʋ-tẽw dɔ̃ sob, a Zuda, k'ʋʋ ɩ a ʋ lɩɛrɛ.

²⁷A nɩ-faa ŋa gɛgɛ-ƴɛ̀rʋ tɩ ɩ na a nãà nyɛ̃ nɩ a Zuda suur. A ʋ suur pʋɔ a, ʋ tɩ sɛb'ɩ a Nɩkanɔɔr yel ʋ k'ʋʋ bɛ sàw a wõ-taa ɩ, ɛ́ mɩ̀ yel ʋ k'ʋʋ nyɔw a Zuda Makabe tɩr a Ãtɩɔsɩ ƴɛrɛƴɛrɛlɛ.

²⁸A Nɩkanɔɔr na tɩ páw a sɛb-tʋɔla ŋa a, a dam ʋ nɩ yaga. Ʋ tɩ nyɛ̃ na ʋ na kʋ̃ tu a wõ-taa ʋ na maal'ɩ nɩr na bɛ tɛr sãwna a, a bɛ tu yel-mɩŋa ɩ.

²⁹Ɛcɛ a bɛ tɩ tɛr ʋ na kʋ̃ tu a lɛ a nãà na bɔbr a ɩ. Alɛ so ʋ tɩ bɔbr a vo-vla ʋ na na maalɩ yã sàw a nʋɔr ŋa a.

³⁰A Zuda mɩ̀ tɩ nyɛ̃ na k'aa Nɩkanɔɔr bɛ cãà màwr a ʋ ƴãw ɛ, nɩ k'ʋʋ bɛ mɩ́ lɛb tɩ cãà tuori nyɔw ʋ nɩ nɔ̃wfʋ mɛ̃ a dãwdãw a ɩ. Ʋ tɩ nyɛ̃ na k'aa ɓãafʋ ŋa bɛ wule bʋ̃-vla na waar a ɩ. Lɛ n'a ʋ tɩ ɓã a ʋ nɩbɛ yaga taa cen tɩ sɔwl'ɩ k'aa Nɩkanɔɔr ta páw ʋ ɛ.

³¹A Nɩkanɔɔr na wa nyɛ̃ k'aa Zuda bɛlɩ ʋ nɩ vla vla a, ʋ cen nɩ a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ́ na ɩ kpɛ̃ɛ ɛ́ ɩ sõw zuo a za a tẽ-daa zu a, a lɛn daar a bàwr-maalbɛ na tɩ maalɛ a bagɛ bɛ na mɩ́ maalɛ a, tɩ yel kɛ́ bɛ nyɔw a Zuda kʋ̀ ʋ.

³²Ɛcɛ a bàwr-maalbɛ tɩ yel'a lãwnɩ pɔb, kɛ́ bɛ bɛ bãw a be a nɩr ʋ na bɔbr a na be a ɩ.

³³Lɛ n'a a Nɩkanɔɔr tɩ tur a dʋrʋ nũu cɔw a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ, ɛ́ pɔ yel à ŋá: «Nyɩmɛ bɛ wa nyɔw a Zuda ƴãw bamɛ kʋ̀ m a, ɩ̃ na da n a Naaŋmɩn yir ŋa lɔb tɩ lãwnɩ a dacĩ-pɛr, ɩ̃ na ŋmɛr'ɩ a bàwr-maal-kuur bɛr, ɛ́ mɛ ŋmɩn-yir na vɩɛl vɩɛl a kʋ̀ Dionɩzɔsɩ[77] a zie ŋa.»

³⁴Ʋ na tɩ ƴɛ̀r à à ŋá baar'a, ʋ tɔl'a cen. Daadaalɛ, a bàwr-maalbɛ tɩ tur'ɩ a nuru cɔw a salom ɛ́ puori a Naaŋmɩn na mɩ́ zɛb faa a ʋ nɩ-bʋʋrɛ kʋralɛ a. Bɛ tɩ yere nɩ a ʋ zie:

³⁵«Sore e, fʋ bɛ tɛr bom kãw za yel-ɩra ɩ. Ɛcɛ fʋ̃ʋ n'ʋ bɔbr tɛr Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ a tɩ sɔgɔ kpɩɛr.

³⁶Sore na ɩ sõw yaga za a, a fʋ yir tɩ na íre a dɛwr bɛrɛ wa báarɛ a, ta sàw bɛ lɛb wa dɛwr ʋ bɛrɛ towtow ɛ.»

³⁷A Zerizalɛm nɩ-kore pʋɔ a, nɩr kãw tɩ be n be bɛ bʋɔlɛ Arazi. Ʋ tɩ tɛr'ɩ a ʋ tẽ-bi-taabɛ vla tɩɛrʋ, ɛ́ a nɩbɛ za tɩ nɔnɛ ʋ yaga. Bɛ tɩ bʋɔlɛ ʋ nɩ «Zifʋ mɩnɛ sãà», a nɔ̃wfʋ ʋ na tɩ tɛr a bɛ zie a ƴãw. Zɩ̃ kɛ́ nɩr kãw tɩ cen na tɩ manɩ a ʋ sãwna a Nɩkanɔɔr zie.

³⁸A gaarʋ pɛr-tib daar a, nɩbɛ tɩ yere na ʋ na sãw a, a ɩ ʋ na cãà tuur a Zifʋ mɩnɛ ɩ-ɩrɩ a. A lɛn daar a, ʋ bɛ tɩ cɛlɛ a ʋ ƴã-ɓaarʋ nɩ a ʋ nyɔ-vʋʋrʋ zie ɩ, ɛ́ tɩ bɔbr tuotuo a Zifʋ mɩnɛ faafʋ.

³⁹A Nɩkanɔɔr na tɩ bɔbr k'ʋʋ wul a Zifʋ mɩnɛ ʋ na bɛ nɔnɛ bɛ towtow a, ʋ tɩ tõ n sojarɩ na yãwmɛ zuo kɔbr-anũu (500) a, kɛ́ bɛ tɩ nyɔw a Arazi.

⁴⁰Bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, ʋ tɩ tɩɛrɛ kɛ́ ʋlɛ wa kʋ a nɩr ŋa a, ʋ na ŋmɛ n a Zifʋ mɩnɛ faa faa.

⁴¹A sojarɩ tɩ cɛ nɩ blã na zɛb de a yir-cõcowla ʋl pʋɔ a Arazi na tɩ be a. Bɛ tɩ ŋmɩɛr'ɩ a davʋra dɩ̃dɔr karɛ, ɛ́ bɛ yel bɛ kɛ́ bɛ nyɩw a pamɛ bɛr. A Arazi na tɩ nyɛ̃ bɛ piw ʋ a ziir za a, ʋ tɩ lɛb'a ŋmɛlɩ cɔ̀r ʋ tʋɔra nɩ a ʋ zɛbr-sɔ-kpɛ̃ɛ.

⁴²Ʋ tɩ nyɛ̃ na ʋ na na kpi n ƴãwfʋ a, a sa ʋ na na lo a nɩ-kʋrbɛ bɛ ŋa nuru pʋɔ, bɛ ɩ ʋ la ɩ-lab na bɛ sɛwnɩ a nɩr ʋ na ɩ a ɩ.

⁴³Ɛcɛ a zɛbr na tɩ zɛbr pawr fɔ̃w fɔ̃w a, ʋ bɛ tɩ tʋ̃ɔ́ cɔ̀r a zi-vla zie ɩ. A sojarɩ na tɩ ŋmʋrɛ kpɩɛr a yir pʋɔ a, ʋ tɩ zɔ n gelogelo tɩ do a dacĩ-kpɛ̃ɛ zu ɛ́ nyɔw socir ƴaw lo a vuo pʋɔ. A nɩbɛ na tɩ be a pile a

⁴⁴tɩ taw na yaarɩ daadaalɛ ɛ́ bɛr vuo a Arazi wa lo a sɔwlɩsɔw.

⁴⁵Ɛcɛ ʋ tɩ cãà na vʋʋrɛ. A na tɩ cãà dɩrɛ ʋ a, ʋ ìr'a ɩ zɩ̃ɩ tɛwr, ɛ́ a ʋ natɩɛ na saa tɩ 'wɔbr ʋ yaga a, ʋ zɔ na tɔl a sojarɩ sɔgɔ tɩ do piir na kɛrɩ a zu.

⁴⁶A ʋ zɩ̃ɩ tɩ cɛ nɩ blã na baarɩ, lɛ n'a ʋ tɩ vɔ̃ a ʋ nyagɛ a ʋ púorí, ɛ́ nyɔw nɩ a nuru a za ayi lɔb ƴãw a sojarɩ. Al pùorí ʋ puori a Sore na ɩ a vʋʋrʋ nɩ a nyɔ-vʋʋrʋ Sob a, k'ʋʋ lɛb kʋ̀ ʋ a bome á ŋá bibir kãw. À à ŋá n'a a Arazi tɩ kpi.