Read Ntcham 1 Maccabées 11 Bible Online

1 Maccabées 11 - Ntcham bible

1 Maccabées 11

¹Eejipiti bɔtiu Pitooleemee nìn kóoǹ meelab nì bijanjaliibi tikpil tikpil an wīikí kii tiŋku gbandi bulee ki kpáfì. U nìn là kí ŋá nciin kí fōō Aleekisandir beel kí kūtì u-yal pu.

²U nìn cūtì Siirii yab tiŋkin nì ŋgbansɔŋfi nyɔɔbuŋŋi. Kitiŋee nib nìn pīitì bi-timmu punyɔmmu ní ki nyáń ki túŋkì-u ki fōō-u. Di sá yii ubɔti Aleekisandir u-ba di nìn tīī mara yii bí fōō-u, kun puee Pitooleemee nìn sá u-coo ní.

³Ama úǹ yaa nìn pée kɔ́ kitiŋ kinee, u nìn dù ajanjakiti ní kí kàan̄ kàan̄.

⁴U tóob́ kí kɔ́ Asidoodi tiŋkinee ní bi dàkā-u diwaal Daagɔn diiku kun wùn̄ee, nì kitiŋee nì ki-timbilimmu mun kpántì adigbunee, nì anikpil ŋin dɔ̄ an kɔkɔ fìlfilee nì bin kíǹ ŋŋmi wùn̄ kujaau yuntiŋuee. Di sá yii bi nìn kóoǹ-bi ki kpúkuǹ laakin ubɔti làá nìn jītée.

⁵Bi nìn máafì ubɔti tin kɔkɔ Joonatan ŋée ki dàkafī yii ubɔti ń bàà wòoǹ-u, ama ubɔti kaa nìn pée lī-u tiba.

⁶Joonatan nìn cūtì Joopee ki túŋkì ubɔti nì tinyookpaandi poon. Bi nìn jáam̀ tɔb ki sòon̄ ní ki gbíntì niin ki dōoǹ.

⁷Joonatan nìn céeǹ ubɔti áli Eeleeteer mɔɔl, ní ki fātì ki nín gítí Jeerusaleem.

⁸Ubɔti Pitooleemee nìn fōō ntimu mun bí tiŋku gbandi ki tin cáa sāā Seeleesii tiŋki kin bí ditiŋkugbandee. U nìn gbíntìi nìkì ki bɔ́ntí tibɔkpitil Aleekisandir pu.

⁹U nìn tú ituun ubɔti Deemeetriyusi cee bí tùkù-u yii: «Dāan̄ doo tí sòoǹ kí gbìlīǹ tɔb kí ŋá mpèé. M làá dū m-bisal Kileewoopatri un sá Aleekisandir nimpuuee kí pɔ̄-si, ní á jī a-baa beel.

¹⁰Di sá yii an wùn̄-mi m nín dū m-bisal ki pú-u ticatee, kun puee u nyàab̄ kí kpɔ̀-mi.»

¹¹Pitooleemee nìn bíi sòoǹ ki bíiĺ Aleekisandir míǹ, kun puee úǹ nimbiliŋ nìn máǹ u-beel pu.

¹²U nìn cúú u-bisal ki fōō u-cee ki dūu pú Deemeetriyusi. Waa nìn gíti là kí nīn cáá mpèé nì Aleekisandir, ní bi-liitil kpántì binannanliibi mpaampiin pu.

¹³Pitooleemee nìn nín cá Antiyɔɔsi, ní ki kpántì Siiriikpaan bɔtiu. U nìn cíkí kibeefuulii kin pu abee ali daaŋku nákée, an dàkà yii Eejipiti yaka nì Siiriikpaan yaka.

¹⁴Ŋyunti gbantee, ubɔti Aleekisandir nìn bí Siilisii tiŋkin, kun puee kitiŋ gbanti yab nìn yíkì kaa kíí bi-ba pu.

¹⁵U nìn gbìl̄ tin Pitooleemee ŋée. Niinee ní u yíkì ki túŋkì-u kí jáǹ-u. Ama Pitooleemee nìn yōoǹ dijanjakitikpaandi ki túŋkì-u ní ki jáń ki pɔ́ɔkiǹ-u.

¹⁶Aleekisandir nìn sáǹ ki cūtìi kɔ́ Bilaalibub tiŋkin, ní ubɔti Pitooleemee jáń ki jíń.

¹⁷Ulaalibuja ubɔ bi yíì-u Sabidiyeel nìn tīl̀ Aleekisandir yil ki dūu nākaǹ bí cáá tīī Pitooleemee.

¹⁸Ama iwiin ili boonee, ní úǹ kpíì. Niinee ntimu mun poon bi máń agun ki túee yab kūū Eejipiti yab janjaliibi bin Pitooleemee nìn dūu kāaǹ ntimu gbantinee.

¹⁹An nín dī pu Deemeetriyusi kpántì ubɔti abin 167 dee.

²⁰Ŋyunti gbantee, Joonatan nìn kpáfì Juudee yab bí já kí fōō Jeerusaleem tiŋki pɔ̀ti pu laakin bi máń digundi ki túee. Bi nìn mɔ́ɔ́ kujaau maasiimbi tikpil kí dūú jáǹ-bi.

²¹Juuda yab bin kaa tɔ́ Unimbɔti marab, ki ná bi-nibulee nìn cūtìi ká ubɔti Deemeetriyusi. Bi nìn tùkū-u yii Joonatan nì u-yab dɔ́miń ki māntìi tú kitiŋ pɔ̀ti pu laakin bi máń digundi ki túee kí jáǹ-kì.

²²Deemeetriyusi nín gbìl̄ mimmee ní u fōō diŋuul tikpil. Kpalaayee ní u lēē yii u làá cù Pitooleemayiisi. U nìn ŋmàn̄ Joonatan kugbɔŋu ki bí-u yii ú dá láá gbèen̄ kujaau, kí dāan̄ malaa Pitooleemayiisi, bí sòoǹ kí gbìlīǹ tɔb.

²³Joonatan nín fōō kugbɔŋu gbantee, ní u tīī mara yii bí nìkī kujaau. U nìn lēē Isirayeel yab kpilib biba nì bisaraaŋakpilib biba bí céeǹ-u kaa fāŋkì kun ŋūǹ kí bàń-uee pu.

²⁴U nìn yōoǹ animbil nì sindaariya nì tiwampeeŋkaal nì tiwampɔkaal tiba mun tikpil ki cáa búntì. U nìn cūtìi ká ubɔti Pitooleemayiisi, ní úǹ fōō-u nì kulaŋŋaŋfitiiu.

²⁵Isirayeel yab bin kaa ŋúb́ Unimbɔti marabee bí ki kɔ́kɔĺ-u.

²⁶Ama ubɔti nìn fōō-u tiŋan kii bibɔtiibi bin péeǹ-u ki kāl̀ee nín nìn ŋá-u puee ní. U nìn tīī-u tinyool <Ubɔti bɔɔbi> kɔkɔ nimbiin.

²⁷U nìn yāntì u gbíntìi sá usaraaŋakpil, ní kaa fōō u-cee diyimɔɔl din kɔkɔ bi nìn pú-uee. U nìn kàan̄-u ki kútì <Ubɔti bɔɔbi> bipeepeekaabi pu.

²⁸Joonatan nìn gbāam̀ ubɔti yii ú taa ti yàntī Juudee yab nì Samaarii timmu mutee ń nīn gbíntìi pà lampoo. U nìn pōoǹ-u yii u làá pà animbil kúti kiiloobi kutukub binii nì dilaataal kí téeǹ.

²⁹Ubɔti nìn kíí ki ŋá tin Joonatan lēe ki ŋmàn̄-u kugbɔŋu an pu. U nìn ŋmàn̄ yii:

³⁰«Man ubɔti Deemeetriyusi di ŋmàn̄ kugbɔŋu nee ki jáaḿ m-nabiki Joonatan nì Juuda yab timbundi kɔkɔ.

³¹Ti ŋmàn̄ kugbɔŋu kubɔ a-pu ki tīī Lasiteeni <Ubɔti baabi> ubɔ, ní ki fātìi ŋmàn̄-si kugbɔmbaantiiuee. Mimmee si mun làá ŋmā kí kàaǹ-ku.

³²U nín ŋmàn̄ puee sèé: <Man ubɔti Deemeetriyusi di jáaḿ sii m-baa Lasiteeni.

³³M lēē yii m làá ŋá Juuda yab nibul tiŋan bi nín cáá m-pu nlandɔkɔmɔntee pu. Juuda yab sá ti-bɔɔbi ní ki tūǹ ditundi din sá bí tūee ki tìì-mi.

³⁴M gíti nyīī ŋŋal yii bíǹ di yì Juudee tiŋki Afeereema timmu taatil nì Liida nì Ramatayiim timmu. Ntimu gbanti kɔkɔ nì mun bí mu-taapuee, m fōō-mu Samaarii yab cee ki dūu kútì Juudee pu, kí tīī bin cá Jeerusaleem ki ŋáań saraabee. Kí yòon̄ kɔŋkɔnnee kí nīn cée, Juuda yab kaa ti làá pà bi-kpaajinti nì bi-subiliŋ pu patantib bin bi pà dibintil kamaayee.

³⁵M kúntì lampoobi bin bi pà ki tìì-mee kpataaa, nì bi nín lèekī bi-wanti saalaa kamaa pu kubɔ ki pèe, nì bi-wanti tin pu bi fɔ́tée, nì bi nín pà patanti ŋyaam puee, nì ubɔti lampoobi bin bi pà ki tìì-mee, m kúntì tikɔkɔ.

³⁶Kí yòon̄ kɔŋkɔnnee kí nīn cée, tin m sòon̄ nee tiba kaa làá kpìtī, án làá nīn pée bí míǹ ní kí nīn cá jaanjaan.>

³⁷«Pɔ́ɔǹ a-ba kí fàtīí ŋmà kugbɔŋu nee kí tīī Joonatan. Ú dū kugbɔŋu gbanti kí nákań kunimbɔtidiin, laakin kaa lìkēe.»

³⁸Ubɔti Deemeetriyusi nìn ká yii kitiŋ kin u kpòotēe bí ŋgbansɔŋfin ubɔ kaa ti ŋūǹ kí yūĺ u-nimbiin. U nìn jìn̄ u-janjaliibi kɔkɔ ní báà ŋma nín kùǹ u-dumpu. Ama waa nìn jìn̄ binicambi bin u nìn fōō ntimu mun Meediiteeranee tiŋkuu māntìi túee poon bi kpántì u-janjaliibee. An pu ní ajanjakiti ŋin nìn bí bibɔtikpikib yuntiŋuee nìn kíǹ ki ná-u.

³⁹Triifɔn un nìn bí dooooyee Aleekisandir jandi púee nìn ká yii ajanjakiti kɔkɔ kíǹ ki wòoǹ Deemeetriyusi. Niinee ní u cūtì ki ká Iyamiliikoosi ulaalibuja un nìn bí ki kpèé Aleekisandir jipɔŋwaaliu Antiyookuusee.

⁴⁰U nìn páb́ yii ú dū kibikee kí tīī-u ú dāá fōō u-baa yil kí jī dibeel. Triifɔn nìn kpáàa tùkū-u Deemeetriyusi nín lēē kí ŋá puee. U nìn kútì ki tùkū-u yii Deemeetriyusi janjakitiŋ kɔkɔ kíǹ ki ná-u. U nìn kāl̀ Iyamiliikoosi cee ki yúntì.

⁴¹Joonatan jandi púee u tú unil ubɔti Deemeetriyusi cee. U nìn tùkū-u yii ú yàntī u-janjaliibi bin bí Jeerusaleem tiŋki pɔ̀ti pu bi máń digundi ki túee nì bin bí Juudee timmu mun bi máń agun ki túee poonee ń nyā, di sá yii bíǹ nìn gbíntìi jáà nì Isirayeel yab.

⁴²Deemeetriyusi nín nìn kíí Joonatan puee sèé: «M làá ŋá tin a bālifèe kí tīī si nì a-nibul. Míǹ boonee, ŋyunti yaa láa pú-mee, m làá dāá tīī-si tinyookpaandi.

⁴³Ama kɔŋkɔnnee, tin páb́ee di sá á tīiń-mi bijanjaliibi bí dāá já kí tūtuǹ-mi.»

⁴⁴Joonatan nìn lēē u-janjamɔntiibi binib kutukub bita ki tú Antiyɔɔsi. Bi nín nìn bàn̄ee, an nìn mɔ́ɔkiǹ Deemeetriyusi tikpil.

⁴⁵Di sá yii kitiŋee nib binib kutukub imuŋku iluu nìn kpáfì kitiŋ kansikin ki là kí kpɔ̀ ubɔti.

⁴⁶Deemeetriyusi nìn sáǹ ki bál̀ dibeecindin, ní binib jíń adan pu ki bí ki jáà nì u.

⁴⁷Ubɔti nìn yíiń Juuda yab bí jòoń-u, ní bi-kɔkɔ nìn bāań malaa. Bi nìn yàl̄ ki kɔ́ kitiŋin, ní ki kūū binib kutukub dilaataal ŋwiin gbanti.

⁴⁸Bi nìn tūū kitiŋ ŋŋmi, ní ki kóoǹ tigaajawan tikpil, ní ki fīī ubɔti.

⁴⁹Antiyɔɔsi yab nín ká yii Juuda yab jáń ki fōō kitiŋ kii bi nín là puee, ní bi-wunti yɔ̄tì. Bi nìn cūtìi gbāam̀ ubɔti ki kūuntí ki lì yii:

⁵⁰«Yàntī tí sòoǹ kí gbìlīǹ tɔb. Tùkù Juuda yab bí gbèen̄ kí taa ti já nì ti nì ti-tiŋki.»

⁵¹Bi nìn dū bi-janjawanti ki bíl̀ ní bi nì ubɔti sòon̄ ki gbìlīǹ tɔb. Juuda yab nìn ká dinyandi ubɔti Deemeetriyusi cee, ní bi-yindi yíkì yilpu dibeel poon nib kɔkɔ cee. Bi nìn fātìi gítìń Jeerusaleem nì tigaajawan tin bi jáń ki fōōyee tikpil.

⁵²Kɔŋkɔnnee ubɔti beel báaǹ inyaan ki pɔ́ɔkì, ní u kpōotì kitiŋee nì ŋgbansɔŋfi.

⁵³Ama Deemeetriyusi kaa nìn ŋúb́ dipoondi din u nìn pōoǹee báà diba, ní ki kpántì Joonatan nannanliu. Waa ti nyí atuun ŋin Joonatan túń ki tīī-uee, ní ki nìn kíǹ ki sàantí-u tikpil.

⁵⁴Míǹ boonee Triifɔn nì Antiyookuusi fātìi gítìń. Úǹ nìn dáá sá kinaacimpɔmbiki ní. Nì míǹ kɔkɔee, u nìn kpántì ubɔti bi cíkiǹ-u kibeefuulii.

⁵⁵Ajanjakiti ŋin kɔkɔ Deemeetriyusi nìn jìn̄ee dɔ́miń ki kpáfì Antiyookuusi cee. Bi nìn jáń nì u ní ki pɔ́ɔkiǹ-u, ní u sáǹ.

⁵⁶Triifɔn yōoǹ kujaau kuntib ní ki cūtìi fōō Antiyɔɔsi tiŋki.

⁵⁷Antiyookuusi kinaacimpɔmbikee nìn ŋmàn̄ Joonatan kugbɔŋu ki bí-u yii: «M nyīī ŋŋal yii a gbíntìi sá usaraaŋakpil. M dū ntiŋgbamu munaayee ki ŋúbiǹ-si á nīn kpòotī ní ki dū-si ki kútì <Ubɔti bɔɔbi> pu.»

⁵⁸U nìn dū sindaariya sambiliŋ nì tisajiwan tiba mun ki tú bi cūnnì ki tīī-u, ní ki pú-u nsan ú nīn kíǹ ki nyù sindaariya kɔɔpub poon, kí nīn pèentí ajiŋaabɔkuti ŋin máǹ cínciŋee. U nìn tīī-u sindaariya bɔmbil din bi cáa pāantí tigbigbipati puee.

⁵⁹U nìn dū Siimɔn, Joonatan naal ki kāaǹ ú nīn sá ujanjakpil un kpèé kitiŋ kin bí kí yòon̄ Tiir tiŋki kin bí kii ncɔlee jool pu kí cáá sāā Eejipiti kpaanyɔkɔ.

⁶⁰Joonatan nìn kíĺ nsan ki cōom̀ ki jítì Siiriikpaan timmu kɔkɔn. Siirii yab janjakitiŋ kɔkɔ nìn kútì u-pu kí já kujaau. U bàn̄ Asikeelɔn tiŋkinee, niin yab nyánní ki fōō-u tinyookpaandi poon.

⁶¹U yíkì niinee ní ki nín cá Gaasaa tiŋkin, ama niin yab nìn dū bi-tiŋki punyɔmmu ki pīiǹ. U nìn māntìi tú kitiŋee kí já nì kì ní ki nìn tūū ki-kpaanceetii ŋŋmi ki fúkúl̀-kì.

⁶²Gaasaa yab nìn gbāam̀ Joonatan, ní u nì bi ŋá mpèé. U nìn cúú bi-kpilib jipɔmbi kuyuŋu ní ki cáá-bi ki cūnnì Jeerusaleem. Míǹ boonee ní u cōom̀ ki jítì kitiŋee áli Damaasi.

⁶³Joonatan nìn gbìl̄ yii Deemeetriyusi janjakpilib bāań Kadeesi Galiilee tiŋkin nì dijanjakitikpaandi kí lēē-u u-kpiti poon.

⁶⁴U nìn cūtì ki túŋkì-bi, ama ní ki yāntì u-naal Siimɔn Juudee.

⁶⁵Siimɔn nìn gāā u-janjanaapaal Beeti-Suur nyɔkɔpu. U nìn māntìi tú-kì, ní ki jáń nì kì an yúntì tikpil.

⁶⁶Niin yab nìn gbāam̀-u yii ú yàntī bí ŋá mpèé. U nìn kíí, ama ní ki nìn jìn̄-bi kitiŋee ni. U nìn fōō kitiŋee, ní ki nìn dū u-janjaliibi ki kāaǹ niin bí nīn cí-kì.

⁶⁷Joonatan nì u-janjakitil nìn gāā bi-janjanaapaal Geeneesareeti mɔɔl caŋin. Ku wúntì kutaafaau pɔ̀lpɔlee ní bi nín cá Asɔɔr paal pu.

⁶⁸Binannanliibi janjaliibi nìn nín còom̄ ki túŋkí-bi dipaalee pu. Ama bi yāntì bijanjaliibi biba ajoon pu bí túuǹ Joonatan kí jáǹ-u. Dijanjakitilee nìn bíitiǹ-bi ki còom̄ ki túkiń-u.

⁶⁹Niinee bijanjaliibi bin nìn bí dibalinee nyáń ki bíi jáà nì bi.

⁷⁰Joonatan janjaliibi kɔkɔ nìn sáǹ. Ubaanti kaa nìn kíǹ, asee bijanjakpilib bili. Bíǹ di sá Abisaloom jipɔɔn Maatatiyasi nì Saliifi jipɔɔn Juudasi.

⁷¹Niinee Joonatan dáaĺ tiwan tin u pēēyee ki cátì ki dū ntam ki pùkū u-yil ní ki bíi mèé.

⁷²U ŋá míǹ ki dóòyee ní ki nín gítí dikɔmbool pu. U nìn jáń ki pɔ́ɔkiǹ-bi ní bi sáǹ.

⁷³Bijanjaliibi bin sáǹee nín ká mimmee, ní bi fātìi gítìń u-cee, ní bi-kɔkɔ kùl̄ ki bīiǹ binannanliibi boon ki tin bàn̄ bi-janjanaapaal pu Kadeesi. Niin ní bi mun gāā bi-naapaal.

⁷⁴Binannanliibi binib kutukub bita di nìn kpíì ŋwiin gbanti. Míǹ boonee ní Joonatan fātìi nín gítí Jeerusaleem.