Read Y Beibl Cymraeg Newydd, New Welsh Bible, 1988 Barnwyr 9 Bible Online

Barnwyr 9 - Y Beibl Cymraeg Newydd, New Welsh Bible, 1988 bible

Barnwyr 9

¹Aeth Abimelech fab Jerwbbaal i Sichem at frodyr ei fam, a dweud wrthynt hwy ac wrth holl dylwyth ei fam,

²Yr wyf am i chwi ofyn i holl ben-aethiaid Sichem, 'Prun sydd orau gennych, cael eich llywodraethu gan yr holl ddeg a thrigain o feibion Jerwbbaal, ynteu cael eich llywodraethu gan un dyn? Cofiwch hefyd fy mod i o'r un asgwrn a chnawd � chwi.'"

³Fe siaradodd brodyr ei fam amdano yng nghlyw holl benaethiaid Sichem, a dweud yr holl bethau hyn, ac yr oedd eu calon yn tueddu tuag at Abimelech am eu bod yn meddwl, "Y mae'n frawd i ni."

⁴Rhoesant iddo ddeg a thrigain o ddarnau arian o deml Baal-berith, ac � hwy fe gyflogodd Abimelech ddynion ofer a gwyllt i'w ddilyn.

⁵Aeth i du375? ei dad yn Offra, a lladd ar yr un maen bob un o'i frodyr, sef deng mab a thrigain Jerwbbaal. Ond arbedwyd Jotham, mab ieuengaf Jerwbbaal, am iddo ymguddio.

⁶Yna daeth holl benaethiaid Sichem a phawb o Beth-milo ynghyd, a mynd a gwneud Abimelech yn frenin, ger y dderwen a osodwyd i fyny yn Sichem.

⁷Pan ddywedwyd hyn wrth Jotham, fe aeth ef a sefyll ar gopa Mynydd Garisim a gweiddi'n uchel. Meddai wrthynt, "Gwrandewch arnaf fi, chwi benaethiaid Sichem, er mwyn i Dduw wrando arnoch chwithau.

⁸Daeth y coed at ei gilydd i eneinio un o'u plith yn frenin.

⁹Dywedasant wrth yr olewydden, 'Bydd di yn frenin arnom.' Ond atebodd yr olewydden, 'A adawaf fi fy mraster, yr anrhydeddir Duw a dynion trwyddo, a mynd i lywodraethu ar y coed?'

¹⁰Yna dywedodd y coed wrth y ffigysbren, 'Tyrd di; bydd yn frenin arnom.'

¹¹Atebodd y ffigysbren, 'A adawaf fi fy melystra a'm ffrwyth hyfryd, a mynd i lywodraethu ar y coed?'

¹²Dywedodd y coed wrth y winwydden, 'Tyrd di; bydd yn frenin arnom.'

¹³Ond atebodd y winwydden, 'A adawaf fi fy ngwin melys, sy'n llonni Duw a dyn, a mynd i lywodraethu ar y coed?'

¹⁴Yna dywedodd yr holl goed wrth y fiaren, 'Tyrd di; bydd yn frenin arnom.'

¹⁵Ac meddai'r fiaren wrth y coed, 'Os ydych o ddifrif am f'eneinio i yn frenin arnoch, dewch a llochesu yn fy nghysgod. Onid e, fe ddaw t�n allan o'r fiaren a difa cedrwydd Lebanon.'

¹⁶Yn awr, a ydych wedi gweithredu'n onest a chydwybodol wrth wneud Abimelech yn frenin? A ydych wedi delio'n deg � Jerwbbaal a'i deulu? Ai'r hyn a haeddai a wnaethoch iddo?

¹⁷Oherwydd brwydrodd fy nhad drosoch, a mentro'i einioes a'ch achub o law Midian;

¹⁸ond heddiw yr ydych wedi codi yn erbyn tu375? fy nhad a lladd ei feibion, deg a thrigain o wu375?r, ar un maen. Yr ydych wedi gwneud Abimelech, mab ei gaethferch, yn frenin ar benaethiaid Sichem, am ei fod yn frawd i chwi.

¹⁹Os ydych wedi delio'n onest a chydwybodol � Jerwbbaal a'i deulu heddiw, llawenhewch yn Abimelech, a bydded iddo yntau lawenhau ynoch chwi.

²⁰Onid e, aed t�n allan o Abimelech a difa penaethiaid Sichem a Beth-milo; hefyd aed t�n allan o benaethiaid Sichem a Beth-milo a difa Abimelech."

²¹Yna ciliodd Jotham, a ffoi i Beer ac aros yno, o gyrraedd ei frawd Abimelech.

²²Wedi i Abimelech deyrnasu am dair blynedd ar Israel,

²³anfonodd Duw ysbryd cynnen rhwng Abimelech a phenaethiaid Sichem, a throesant yn annheyrngar iddo.

²⁴Digwyddodd hyn er mwyn i'r trais a wnaed ar ddeng mab a thrigain Jerwbbaal, a'r tywallt gwaed, ddisgyn ar eu brawd Abimelech, a'u lladdodd, ac ar benaethiaid Sichem, a fu'n ei gynorthwyo i ladd ei frodyr.

²⁵Gosododd penaethiaid Sichem rai ar bennau'r mynyddoedd i wylio amdano; yr oeddent hwy'n ysbeilio pawb a dd�i heibio iddynt ar y ffyrdd, a dywedwyd am hyn wrth Abimelech.

²⁶Pan ddaeth Gaal fab Ebed a'i gymrodyr drosodd i Sichem, enillodd ymddiriedaeth penaethiaid Sichem.

²⁷Wedi iddynt fod allan yn y maes yn cynaeafu eu gwinllannoedd ac yn sathru'r grawnwin, cadwasant u373?yl o lawenydd a mynd i deml eu duw gan fwyta ac yfed, ac yna difenwi Abimelech.

²⁸Ac meddai Gaal fab Ebed, "Pwy yw Abimelech a phwy yw pobl Sichem, fel ein bod ni yn ei wasanaethu ef? Oni ddylai mab Jerwbbaal a'i oruchwyliwr Sebul wasanaethu gwu375?r Hemor tad Sichem? Pam y dylem ni ei wasanaethu ef?

²⁹O na fyddai'r bobl yma dan fy awdurdod i! Mi symudwn i Abimelech. Dywedwn wrtho, 'Cynydda dy fyddin a thyrd allan.'"

³⁰Pan glywodd Sebul, goruchwyliwr y ddinas, eiriau Gaal fab Ebed, fe wylltiodd.

³¹Anfonodd negeswyr at Abimelech i Aruma a dweud, "Edrych, y mae Gaal fab Ebed a'i gymrodyr wedi dod i Sichem, ac yn troi'r dref yn d'erbyn.

³²Yn awr, cychwyn di liw nos gyda'r bobl sydd gennyt, ac ymguddia allan yn y wlad;

³³yna, yfory ar godiad haul, gwna gyrch cynnar ar y dref, a phan ddaw ef a'r bobl sydd gydag ef allan i'th gyfarfod, gwna dithau iddo orau y medri."

³⁴Cych-wynnodd Abimelech a'r holl bobl oedd gydag ef liw nos, ac ymguddio yn bedair mintai yn erbyn Sichem.

³⁵Pan aeth Gaal fab Ebed allan a sefyll ym mynediad porth y dref, cododd Abimelech a'r dynion oedd gydag ef o'u cuddfan.

³⁶Gwelodd Gaal y bobl a dywedodd wrth Sebul, "Edrych, y mae pobl yn dod i lawr o gopaon y mynyddoedd." Ond dywedodd Sebul wrtho, "Gweld cysgod y mynyddoedd fel pobl yr wyt."

³⁷Yna dywedodd Gaal eto, "Y mae yna bobl yn dod i lawr o ganol y wlad, ac un fintai'n dod o gyfeiriad Derwen y Swynwyr."

³⁸Atebodd Sebul, "Ple'n awr, ynteu, y mae dy geg fawr oedd yn dweud, 'Pwy yw Abimelech, fel ein bod ni yn ei wasanaethu?' Onid dyma'r fyddin y buost yn ei dilorni? Allan � thi yn awr i ymladd � hi!"

³⁹Arweiniodd Gaal benaethiaid Sichem allan, ac ymladd ag Abimelech.

⁴⁰Aeth Abimelech ar ei �l, a ffodd yntau; ond cwympodd llawer yn glwyfedig hyd at fynediad y porth.

⁴¹Arhosodd Abimelech yn Aruma, a gyrrwyd Gaal a'i gymrodyr ymaith gan Sebul rhag iddynt aros yn Sichem.

⁴²Trannoeth aeth pobl Sichem allan i'r maes, a hysbyswyd Abimelech.

⁴³Cymerodd yntau fyddin, a'i rhannu'n dair mintai ac ymguddio yn y maes, a phan welodd y bobl yn dod allan o'r dref, cododd yn eu herbyn a'u taro.

⁴⁴Ymosododd Abimelech a'r fintai oedd gydag ef, a sefyll ym mynediad porth y dref, ac yr oedd dwy fintai yn ymosod ar bawb oedd yn y maes ac yn eu taro.

⁴⁵Brwydrodd Abimelech yn erbyn y dref ar hyd y diwrnod hwnnw, a chipiodd hi a lladd y bobl oedd ynddi. Distrywiodd y dref a'i hau � halen.

⁴⁶Pan glywodd holl benaethiaid Tu373?r Sichem, aethant i ddaeargell teml El-berith.

⁴⁷Dywedwyd wrth Abimelech fod penaethiaid Tu373?r Sichem i gyd wedi ymgasglu,

⁴⁸ac aeth ef a phawb o'r fyddin oedd gydag ef i Fynydd Salmon. Cymerodd Abimelech un o'r bwyeill yn ei law, a thorri cangen o'r coed, a'i chodi a'i gosod ar ei ysgwydd. Yna dywedodd wrth y bobl oedd gydag ef, "Brysiwch, gwnewch yr un fath � mi."

⁴⁹Felly torrodd pob un o'r bobl ei gangen a dilyn Abimelech; rhoesant hwy dros y ddaeargell, a'i llosgi uwch eu pennau. Bu farw pawb oedd yn Nhu373?r Sichem, oddeutu mil o wu375?r a gwragedd.

⁵⁰Yna aeth Abimelech i Thebes a gwersyllu yn ei herbyn a'i hennill.

⁵¹Yr oedd tu373?r cadarn yng nghanol y dref, a ffodd y gwu375?r a'r gwragedd i gyd yno, a holl benaethiaid y dref, a chloi arnynt ac esgyn i do'r tu373?r.

⁵²Daeth Abimelech at y tu373?r, ac ymladd yn ei erbyn; ac wrth iddo agos�u at fynediad y tu373?r i'w losgi,

⁵³taflodd rhyw wraig faen melin i lawr ar ben Abimelech a dryllio'i benglog.

⁵⁴Ar unwaith galwodd ei lanc, a oedd yn cludo'i arfau, a dweud wrtho, "Tyn dy gleddyf a lladd fi, rhag iddynt ddweud amdanaf mai gwraig a'm lladdodd." Felly trywanodd ei lanc ef, a bu farw.

⁵⁵Pan welodd yr Israeliaid fod Abimelech wedi marw, aeth pawb adref.

⁵⁶Felly y talodd Duw i Abimelech am y drygioni a wnaeth i'w dad trwy ladd ei ddeg brawd a thrigain.

⁵⁷Hefyd talodd Duw yn �l holl ddrygioni pobl Sichem, a disgynnodd arnynt felltith Jotham fab Jerwbbaal.