Read gen 1Màkàbeòwo 11 Bible Online

1Màkàbeòwo 11 - gen bible

1Màkàbeòwo 11

¹Ejiptè be èfìɔ, Ptolemèo bɔ̀ àhùakɔ̃ gãa ɖe kè sùgbɔ sìgbè èkɔ sawɛ lè àpùta nènea ku àpùjihũwo be àhùakɔ̃ gãa ɖe, eye be tèkpɔ be yè asɔ àyè, sɔ xɔ̀ Àlɛ̀ksãdrò be èfìɔɖùpea, sɔ kpe ye ŋutɔ be èfìɔɖùpea.

²E sɔ ŋutifafa be ènyà yì Siria. Edùwo mètɔwo kpata le hũ woabe àgbowo na ɛ̀, le yì dogò è, le xɔ̀ ɛ̀, ɖoa, èfìɔ Àlɛ̀ksãdrò ɖè ègbè be wo ne xɔ̀ yè ètoa nyuɛ̃ ɖe.

³Vɔ̀a, ne e gbe ɖo èdù ɖe mè kpòa, Tòlòmeò gblena gbàdagbãwo be èha ɖe ɖɛ, ne wo anɔ ɖia èdùa.

⁴Wàlɛbɛ kè be gogo Azdoda, wo sɔ Dàgɔn be àdo kè wo tɔzòa fiɔ ɛ̀; wo sɔ leke wo gbã Azdod be èdùa ŋutɔ ku yebe nutowomè ɖoa cã fìɔ ɛ̀ kudo àmèkuku kèwo wo fɔ̀ kɔ̀ ɖo àfi sia àfia, gbàku àmè kèwo fiɔ̃ wàlɛbɛ kè wo le wɔ̀ àhùaa be àmèkpòtiawo, ɖoa wo fɔ̀ wo pòtɛ ɖo àfi kè èfìɔa ɖo la to va yìa.

⁵Wo va kã ènu kèwo Yònatàn wɔ̀awo ta na èfìɔa, ne èfìɔa ne kã ŋùkumè na Yònatàn, gãkea, èfìɔa bɔ̀ ènu.

⁶Yònatàn va dogo èfìɔa lè Yopa ku yɛyì gãa ɖe; wo dogbè na woa nɔ̀nɔ̀ɛwo, eye wo ci funua dɔ̃.

⁷Yònatàn kplɔ̀ èfìɔa kaka yì ètɔ̀ sàsra kè wo yɔna be Eletɛrea to; e yomèa, e trɔ gbɔ̀ va Yèruzàlɛ̀m.

⁸Efìɔ Tòlòmeò va ɖo àlɔ̀ èdù kèwo lè àpù-tomèawo ji, kaka yì ɖo Sèlekìa, lè apùta-nutoa mè, eye be le ɖè àɖàŋù bàɖàwo ɖo Àlɛ̀ksãdrò ŋuti.

⁹E ɖo àmè dɔ̃dɔ̃wo ɖoɖa èfìɔ Demètrio, ne wo agblɔ̃ na ɛ̀ be: “Va, ne mi aɖùzò ɖo ènyà ji; mù la sɔ èvi nyè kè nyi Àlɛ̀ksãdrò be èsrɔ̃a na wò, eye wò la ɖùfìɔ ɖo ètɔ wò be èfìɔɖùpea ji.

¹⁰E ve mù be mù sɔ èvi nyè na ɛ̀ be ɖè, ɖoa e tèkpɔ be yè awù mù.”

¹¹E le dohùɛ do è lekea ɖoa, yebe èfìɔɖùpea le bìaŋù na ɛ̀.

¹²E xɔ̀ èvia lè Àlɛ̀ksãdrò si, eye be sɔ na Demètrio. E trɔ nɔ̀nɔmè ɖo Àlɛ̀ksãdrò ŋuti, eye woabe èkɛ̃lele ze lè gàglàgbè.

¹³Kè Tòlòmeò ɖo Ãtiokìaa, e ɖɔ Azìa be jègbà. Ekèa wɔ̀ èfìɔkuku èvè na ɛ̀: Ejiptè be èfìɔkuku ku Azìa be èfìɔkuku

¹⁴Gà ŋua mèa, èfìɔ Àlɛ̀ksãdrò lè Sìlisìa, ɖoa àgo ŋua jitɔwo jè àgla.

¹⁵Kè Àlɛ̀ksãdrò sè ènu ke jɔ̀ a, e zɔ̃ ɖo Tòlòmeò ji, ne be aɖè àhùa kpe na ɛ̀. Tolemèo sɔ àhùakɔ̃ gãa sɛ̃ŋu ɖè kpà ŋùkɔ̀ ɛ̀, eye be nyã ɛ̀ ɖo nu.

¹⁶E fìɔ Tòlòmeò ɖù ji, eye Àlɛ̀ksãdrò si yì Arabìa.

¹⁷Zabdiɛl Arabia ŋusùa sò èta na Àlɛ̀ksãdrò, eye be sɔ ɛ̀ ɖoɖa Tòlòmeò.

¹⁸Tòlòmeò cã ku, ŋùkèkè ètɔ̃ yomè, eye èdù kèwo mè be gble gbàdagbãwo ɖo yebe àgbògbòawo mèa mètɔwo wù gbàdagbãawo hãnyã-hãnyã.

¹⁹Demètrio trɔ zũ èfìɔ, lè èpè èkà ènè ci adrɛ̃gɔ̃ a mè.

²⁰Lè hùe ŋua nua, Yònatàn bɔ̀ Yudea be gbàdagbãwo, ne be aɖè àhùa kpe na àgbògbò kè lè Yèruzàlɛ̀ma, ekèa na be wo gla àhùawɔ̀mɔ̃ sùgbɔ kpa ŋùkɔ̀ ɛ̀.

²¹Yudàvi ji mà-xɔ̀sètɔ ɖewo, yàkàmè kèwo crìwoabe dùkɔ̃a, yì kpɔ èfìɔ Demètrio, eye wo gblɔ̃ na ɛ̀ be Yònatàn le xa àgbògbòa.

²²Demètrio do àdɔ̀mèze eye be jè èmɔ̃ yì Tolemais. E ŋlɔ̃ xoma ɖoɖa Yònatàn, le gblɔ̃ na ɛ̀ be ne tɔtè èdùa xaxa, ne be a ɖèbla va Tolemais, àleke be yèwo a dè ŋùgblè so ènyàa ŋuti.

²³Kè Yònatàn xɔ̀ àŋɛ̀doa, e ɖè ègbè be wo ne yì èdù xaxaa ji. E cã Izràɛl be àmèsisĩ ɖewo ku mawunɔ ɖewo, sɔ ye ɖokoe ɖo àfɔ̀ku nu.

²⁴Yònatàn sɔ klòsàlo, sìka, àwùwo ku èènu nana sùgbɔ buwo, yì èfìɔa gbɔ lè Tolemais, eye ekèa jè ŋùmè na èfìɔa.

²⁵Yebe dùkɔ̃a be àmèvlo ɖewo tèkpɔ be yèwo a dohùɛ do è,

²⁶vɔ̀a èfìɔa wɔ̀ ɖo e ŋuti, sìgbè leke èfìɔ kèwo jè ŋùkɔ̀ nà ɛ̀awo wɔ̀ na Yònatàn nène, eye ye cã kafu Yònatàn lè Efìɔ be Exlɔ̃wo kpata be ŋùmè, do bùbu e ŋuti.

²⁷E gbìgbɔ̀ ɖo èkpe yebe mawunɔ be èdɔa ji, ku bùbu jèsi kèwo keŋu be xɔ̀ va yì sãawo ji. E sɔ Yònatàn ɖo Efìɔ be Exlɔ̃ Cucugbɔ̃ tɔ̀awo dòmè.

²⁸Yònatàn biɔ èfìɔa be ne ɖè ètacia jo lè Yudea ku Samarìa be ènutomè ètɔ̃awo ji. E fìã àjɔ̀gbè na èfìɔa be yè la na klòsalɔ̀-gà tàlɛ̃tò èkà adrɛ̃ takpo, ɖo e tèpe.

²⁹Efìɔa lɔ̃ ɖo ènyà ji, eye be ŋlɔ̃ ɛ̀ do àsi na Yònatàn be:

³⁰“Efìɔ Demètrio le dogbè na nɔ̀via Yònatàn ku Yudàtɔwo be dùkɔ̃a.

³¹Mù le ŋlɔ̃ xoma kè tutu mù ŋlɔ̃ ɖoɖa Lastɛne kè nyi ènyè, èfìɔ Demètrioi be xɔ̀mètɔa ke ɖoɖa mì, ne ma sɔ gblɔ̃ ènyà kè mù to ɖoɖa ɛ̀a na mì.

³²Efìɔ Demètrio le dogbè ɖoɖa ètɔa Lastene.

³³Mù ɖo è be ma wɔ̀ ènyuɛ̃ na Yudàtɔwo be dùkɔ̃ kè nyi mia xlɔ̃a, ɖoa, ènu jɔ̀jɔ̀ɛ kpò dùkɔ̃ kèa wɔ̀nà ɖoɖa mabe dùkɔ̃a gbɔ.

³⁴Mù le ɖo èkpe e ji na wo be Yudea ku nutomè ètɔ̃ kèwo nyi Afèremà, Lydà ku Ràmàtàyima nyi woa tɔ̀. Nutomè kèawo ku èdù kèwo lè woa gɔ̃mèawo ɖè jo lè Samaria ŋuti, va le tɛ ɖo Yudea ŋuti, eye be la nyi àlè na àmè kèwo keŋu yì wɔ̀nà vɔsa lè Yèruzàlɛ̀màwo. So egbè jia, wo mu la gbà nɔ tu ètaci na èfìɔa, èpè sia èpè, ɖo àgblè mè-nukuwo ku àtikusɛ̃sɛ̃wo ta, sìgbè leke wo ɖo è na wo sãa nène ò.

³⁵Mù le sɔ àmlɔ̀kɔɛ bu kèwo wo tuna na mù, sìgbè woabe ènukpɔkpɔwo be mamã èwogɔ̃a, ètaci kpɔ̀tɛawo, èjè kè wo ɖènà lè àpù-si mèa be ètaci, èfìɔ be ètaci tɔ̀xɛwo nènea kpata sɔ le kè wo.

³⁶So fifì, kaka sɔ yìa, tɔtrɔ ɖekpe mu la va ègbèɖeɖe kèawo ji ò.

³⁷Ye ŋutia mì kpɔ e gbɔ be, wo agbìgbɔ̀ ŋlɔ̃ xoma kèa, ne wo asɔ na Yònatàn, ne ba asɔ ɖo tèpe kè be la zelè nyuɛ̃ ɖea, lè Eto Kɔ̀kɔ̀ɛa ji.”

³⁸Kè èfìɔ Demètrio kpɔ be èdùa lè ŋutifafa mè, lè yèbe kpɔ̀kplɔ gɔ̃mè, eye èdù ɖekpekpe mu gbà le sitè ɖo yèbe àcɛ̀ ŋuti ò a, è ɖè àsi lè yebe àhùakɔ̃a kpata ŋuti, eye gbàdagbã ɖe sia ɖe trɔ yì yebe xòmè mè. Agbàtè gbàdagbã kèwo be xɔ̀ lè Grɛs-nyigbã be àpùdòmèkɔ̃wo jia kpò be gble ɖɛ. Ekèa na be àhùakɔ̃ kèwo kpata tɔgbeawo gble ɖɛ na ɛ̀a mènɔ̀tɔwo tɔ ɛ̀ cìcri veve ɖe.

³⁹Kè Trifɔn kè nɔ Àlɛ̀ksãdrò be àmèwo dòmè sãa, kpɔ be àhùakɔ̃a kpata le lì lìhũia ɖo Demètrio ŋutia, e yì Iamliko, Arabìa ŋusù kè le hɛ̃ Ãtiokus, Àlɛ̀ksãdrò be èvia gbɔ.

⁴⁰E ciji na ɛ̀ be ne ɖè àsi lè ɖèvia ŋuti, ne bèa ɖùfìɔ ɖo ètɔa tèpe. E ɖè ènu kè kpata Demètrio ɖo ɖɛa mè na ɛ̀, ku leke àhùakɔ̃wo kpata le crì ì ɖoa na ɛ̀. E nɔ̀ Iamliko gbɔ ŋùkèkè sùgbɔ.

⁴¹Yònatàn dɔ̃ àmè ɖoɖa èfìɔ Demètrio, ne wo ayì biɔ ɛ̀ be ne yɔ yebe gbàdagbãwo to lè Yèruzàlɛ̀m be Àgbògbò a ku àgbògbò kpɔ̀tɛ kèwo lè Yudà-nyigbã jiawo mè, ɖoa, àhùa be àfɔ̀tè kpò wo gbà lè ku Izràɛl.

⁴²Demètrio ɖo e ŋuti ɖoɖa Yònatàn be: “Mu nyi eŋua ɖèɖe kpò mù la wɔ̀ na èwò ku àpo dùkɔ̃a ò, vɔ̀a, mù la sɔ bùbu jèsì buwo na èwò ku àpo dùkɔ̃a, gà kè mè mù la teŋu ì kpòa.

⁴³Gãkea, fifìa, ènu nyuɛ̃ kè wò la wɔ̀ na mùa ye nyi be wòa ɖo gbàdagbãwo ɖoɖa, ne wo awɔ̀ àhùa lè àxàdamè na mù, ɖoa àhùakɔ̃ nyèwo jè àgla ɖo ŋuti nyè.

⁴⁴Yònatàn dɔ̃ àhùakɔ̃ kàlĩsu hotu ɖèka èkàwìvɔàtɔ̃ ɖoɖa ɛ̀, lè Ãtiokìa, eye woabe vava do jijɔɛ na èfìɔa.

⁴⁵Edùamètɔ sìgbè àmè hotu èkà takpo bɔ̀ ɖo èdùa be dòdòmè be yèwo a crɔ̃ èfìɔa.

⁴⁶Efìɔa si bè ɖo èfìɔsàa mè, wàlɛbɛ kè èdùa mètɔwo gbã ɖo èmɔ̃wo ji, eye àhùaa jè e gɔ̃mè.

⁴⁷Efìɔa yɔ Yudàtɔwo be wo ne va xɔ̀ na yè: woa kpata, wo va bɔ kpli ɖo e ŋuti; e yomèa, wo kãkã ɖo èdùa mè, eye wo wù àgbètɔ sìgbè àmè hotu èkà ci èwo nène, gbè ŋua gbè.

⁴⁸Gbè ŋua gbèa, wo tɔzò èdùa, wo lɔ àhùalenu sùgbɔ ŋutɔ, eye wo hlùɛ̃ èfìɔa gã.

⁴⁹Kè èduà mètɔwo kpɔ be Yudàtɔwo ɖo àlɔ̀ èdùa jia, èzò kè lè lãmè na woa ci. Wo do àpa yɔ èfìɔa be:

⁵⁰“Na mi ŋutifafa! Ɖè ègbè na Yudàtɔwo be wo ne tɔtè àhùa wɔ̀wɔ̀ ku mia kudo miabe èdùa!”

⁵¹Wo sɔ woabe àhùawɔ̀nuwo dà ŋùgbà, eye wo wɔ̀ ŋutifafa ku èfìɔa. Yudàtɔwo xɔ̀ gogo lè èfìɔa be ŋùkumè ku lè yebe èfìɔɖùpeà mètɔwo kpata be ŋùkumè eye wo gbìgbɔ̀ trɔ yi Yèruzàlɛ̀m kudo woabe àhùale sùgbɔ.

⁵²Efìɔ Demètrio va likè lè èfìɔ-zìkpea ji, eye èdùa kpɔ gbɔ̃jɛ̃ lè yebe kpɔ̀kplɔ gɔ̃mè.

⁵³Vɔ̀a mu wɔ̀ ɖo àjɔ̀gbè kèwo be fìãa ɖekpe ji ò. E va trɔ zũ àkpɛ̃nyɛ̃ be àmè bu ɖe ɖo Yònatàn ŋuti. E ɖèŋu jo lè àlɔ̀ kè Yònatàn do èa ji, eye be trɔ zũ àkpe mà-dotɔ ɖe kè le do nupo na Yònatàn gà sia gàmè.

⁵⁴Eŋua yomè a, Trifɔn kplɔ̀ Ãtiokus gbɔ̀ va, wàlɛbɛ kè Ãtiokus gbà nyi ɖèkajɛvia. Trifɔn ɖo Ãtiokus èfìɔ.

⁵⁵Gbàdagbã kèwo keŋu ŋuti Demètrio ɖè àsi lèawo gbɔ̀ va bɔ̀ àkpà na Trifɔn, sɔ wɔ̀ àhùa ku Demètrio. Wo nyà ɛ̀ ɖo èdù nu. Kè e glo Demètrioa, ɖe kpò be si jo.

⁵⁶Trifɔn le àtiglinyiawo eye be xɔ Ãtiokìa be èdùa.

⁵⁷Ãtiokus ɖèkajɛvia ŋlɔ̃ xoma ɖoɖa Yònatàn be: “Mù gbìgbɔ̀ le ɖo èkpe mawunɔ gã be èdɔa ji na wò. Mù sɔ wò le ɖo èga ɖo nutomè ènèawo nu, eye mù le hlɛ̃ wò ɖo Efìɔ be Exlɔ̃wo dòmè.”

⁵⁸E sɔ sìka be kogòwo, ènuɖù-kplɔ̃ɖoɖo be sìka-nuwo ɖoɖa ɛ̀, eye be le ɖè èmɔ̃ na ɛ̀ be ne nɔ nùsì lè sìka be kogòwo mè, ne nɔ do bùbu be àwù jɛ̃, ku sìka be àkɔjigɔ̃.

⁵⁹E sɔ nɔ̀via Simɔ̀n ɖo àhùagawo be èga, so àfi kè wo wo yɔ na be Tyro be Àcrɔɛwo a, kaka sɔ yì Ejiptè be lipò ji.

⁶⁰Yònatàn jè èmɔ̃, to Siria be Ànyigbã Gãa ji ku èdùwo mè. Siria be àhùakɔ̃wo kpata va nɔ̀ e ŋuti, sɔ wɔ̀ àhùa. Kè be va Askalɔna, èdùamètɔwo xɔ̀ ɛ̀ ku yɛyì gã aɖe.

⁶¹Kè be jo lè funua, e yì Gaza, vɔ̀a wo tu èdùa be àgbowo do è. E xa èdùa, eye be tɔzò èdù kèwo trɔ do èawo, eye be hlà èdùa mètɔwo be ènuwo.

⁶²Gaza be èdùamètɔwo blìbɔ̀ na Yònatàn be ne na ŋutifafa yèwo: e xɔ̀ ɖo e ji na wo, vɔ̀a e le woabe ègawo be èviwo ɖɛ àwobàmèwo, eye be kplɔ̀ wo yì Yèruzàlɛ̀m. E yomè a, e to àgo ŋua ji, kaka yì Damasko.

⁶³Yònatàn sè be Demètrio be àhùagawo kplɔ̀ àhùakɔ̃ gã ɖe, va ɖo Kàdɛs, lè Gàlìlea, ne wo aɖè è jo lè yebe èdɔawo nu.

⁶⁴E zɔ̃ ɖo woa ji, vɔ̀a, gble nɔ̀via Simɔ̀n ɖo èdùa nu.

⁶⁵Simɔ̀n yì kpà ŋùkɔ̀ Beait-Sur, eye wo wɔ̀ àhùa ŋùkèkè sùgbɔ. E xa èdùa, eye be xe èmɔ̃wo kpata na ɛ̀.

⁶⁶Edùamètɔwo biɔ ɛ̀ be ne na yèwo ŋutifafa. E lɔ̃ ɖo e ji na wo. Vɔ̀a, kè be ɖè èmɔ̃ na wo be wo ne to jo lè èdùa mèa, e ɖo àlɔ̀ èdùa ji, eye be sɔ gbàdagbãwo ɖo èdùa mè.

⁶⁷Yònatàn ku yebe àhùakɔ̃a yì do àsàɖa ɖo Gènèsàrɛt be tɔ̀gbaa to, eye ŋùdekɛ̃nyɛ̃ fùtùa, wo va ɖo Asɔr be ànyigbã gbàjàa ji.

⁶⁸Amèjrowo be àhùakɔ̃a zɔ̃ gbànà, la va kpe àkɔ ku wo, lè ànyigbã gbàjàa ji, vɔ̀a wo sɔ àhùa-hasòso ɖè doxa ɖo ètokɔ̃ɛawo ji.

⁶⁹Yònatàn zɔ̃ va kpà ŋùkɔ̀ wo. Exadotɔwo hɔ̃ so woabe wawlapea, eye àhùaa jè e gɔ̃mè.

⁷⁰Yònatàn be gbàdagbãwo kpata si jo, eye woa dòmètɔ ɖekpe mu kpɔ̀tɔ̀, tovò na yebe àhùakɔ̃a be èga èvè kèwo ye nyi: Màtatìa, Àbsàlɔm be èvi, ku Yudà, Kalfi be èvia ò.

⁷¹Yònatàn zɛ̃ yebe àwùwo, e lɔ èkɔ kɔ̀ ɖo ètàmè, eye be fãkùe.

⁷²E yomèa, e ɖè àhùa kpe na wo. E kã wo hlɛ̃, eye wo si jo keŋukeŋu.

⁷³Kè àmè kèwo si jo lè woabe àhùakɔ̃ mèawo kpɔ ènu kè le jɔ̀ a, wo trɔ va bɔ̀ ɖo e ŋuti, eye wo nyà èkɛ̃tɔwo ɖo èdù nu kudo è, kaka yì ɖo Kàdɛs, kaka yì ɖo èkɛ̃tɔwo be àsàɖa mè, eye wo xɔ̀ woabe àsàɖaa, sɔ wɔ̀ woa tɔ̀.

⁷⁴Gbè ŋua gbèa, àmè sìgbè gbàdagbã hotu ɖèka èkàwivɔatɔ̃ nène ci àhùa, lè àmèjroawo dòmè, eye Yònatàn trɔ gbɔ̀ va Yèruzàlɛ̀m.